مطالعه نقش میانجی مؤلفه‌های توانمندسازی روان‌شناختی در تبیین ارتباط سازوکارهای یادگیری سازمانی و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه کردستان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

2 کارشناس ‌ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف تحلیل روابط بین مؤلفه­های یادگیری سازمانی و توانمندسازی روان‌شناختی با رضایت شغلی کارکنان است. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه کردستان به تعداد 198 نفر، که نمونه­ای به حجم 116 نفر از کارکنان به شیوه نمونه­گیری طبقه­ای نسبی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ها پرسش‌نامه یادگیری سازمانی نیفه (2001)، توانمندسازی روان­شناختی وتن و کمرون (1998) و رضایت شغلی مینه­سوتا (1967) بود. نتایج تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از تحلیل مسیر نشان داد که تمام مؤلفه­های یادگیری سازمانی به استثنای توسعه شایستگی­های کارکنان و چشم­انداز مشترک و نیز تمام مؤلفه­های توانمندسازی روان‌شناختی ارتباط معنی‌داری با رضایت شغلی داشتند. هم‌چنین سه مؤلفه احساس خودمختاری، احساس تأثیر و احساس اعتماد نقش میانجی را در ارتباط بین سازوکارهای یادگیری سازمانی و رضایت شغلی ایفا می‌کردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Mediating Role of Dimensions of Psychological Empowerment in Explaining the Relationship between Organizational Learning Mechanisms and Job Satisfaction

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ghahramani 1
  • Gholamreza Shams Mourkani 1
  • Hamed Seif Panahi 2
1 Faculty member of Shahid Beheshti University
2 Master of Educational Management, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The purpose of this study is to analyze the relationship between dimensions of organizational learning and psychological empowerment with job satisfaction. Concerning its purpose, the study is practical and considering the data collection procedure, it is a descriptive correlation study. The population of the study includes all KurdistanUniversity employees (198 people). Based on the Morgan table and taking into account various units of university, a sample of 116 employees was chosen through classified random sampling procedure. The instruments used were the Organizational Learning Questionnaire (Neefe, 2001), Psychological Empowerment Questionnaire (Whetten & Cameron, 1998) and the Job Satisfaction Questionnaire (Minnesota, 1967). Data analysis was carried out through path analysis. The results revealed that all components organizational learning (except for development of employee's competencies and common vision), and all components of psychological empowerment were significantly associated with job satisfaction. Results also showed that three components (sense of autonomy, sense of influence and sense of trust) played mediating role in the relationship between organizational learning mechanisms and job satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational Learning
  • Psychological Empowerment
  • Job Satisfaction
افجهء، علی­اکبر؛ رضایی­ابیانه، ندا (1392). رابطه میان یادگیری سازمانی و آمادگی کارکنان برای تغییر در شرکت­های بیمه. فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 23 (70)، 231-247.
باقری، مهدی (1391). بررسی راه­های ارتقای یادگیری سازمانی با توانمندسازی نیروی انسانی در سازمان­های امنیتی. فصلنامه امنیت پژوهی، 11 (38)، 241-271.
برومند، زهرا؛ مؤمنی، ماندانا؛ نجات­سنگدهی، علی (1390). ساختار سازمانی و توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان. مدیریت کسب و کار، 9 (2)، 177-198.
جواهری­کامل، مهدی؛ کوثرنشان، محمدرضا (1388). بررسی رابطه بین رهبری، فرهنگ سازمانی، فعالیت سازمان یادگیرنده و رضایت شغلی کارکنان. توسعه انسانی پلیس، 6 (25)، 19-32.
حاتمی، سکینه؛ دستار، حسین (1391). تبیین نقش یادگیری در بهره­وری نیروی انسانی از طریق توانمندسازی. پژوهش­های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 4 (1)، 27-53.
حیدری، حامد؛ جانقلی، محمود؛ حیدری، فائزه (1391). بررسی ارتباط بین توانمندسازی روان‌شناختی با میزان تنیدگی جانبازان شاغل. طب جانباز، 4 (15)، 34-39.
خانعلیزاده، رقیه؛ کردنائیچ، اسدالله؛ فانی، علی­اصغر؛ مشبکی، اصغر (1389). رابطه بین توانمندسازی و یادگیری سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه تربیت مدرس). پژوهش­نامه مدیریت تحول، 2 (3)، 20-45.
خانکا، اس. اس. (1389). رفتار سازمانی. ترجمه غلامرضا شمس مورکانی، تهران: آییژ.
رشیدی­راد، حسین (1391). تعیین الزامات سازمانی برای توانمندسازی فرماندهان و مدیران ناجا (مطالعه موردی فرماندهی انتظامی استان اردبیل). نظارت و بازرسی، 6 (20)، 81-108.
سلیمانی، نادر؛ زحمت­کش، محبوبه؛ فائض، علی (1390). رابطه توانمندسازی کارکنان با یادگیری سازمانی در ادارات آموزش و پرورش. فصلنامه علوم تربیتی، 4 (15)، 89-105.
شریفی، اصغر؛ اسلامیه، فاطمه (1387). بررسی رابطه­ی میان یادگیری سازمانی و به‌کارگیری فناوری­های ارتباطات و اطلاعات در دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار در سال تحصیلی 87-86. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1 (2)، 1-22.
شهبازی، محمد؛ عنصری، آرش؛ جواهری­کامل، مهدی (1388). بررسی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی نیروهای پلیس. توسعه انسانی پلیس، 6 (26)، 89-103.
عباسی، عنایت؛ حجازی، یوسف؛ ایروانی، هوشنگ؛ زالی، محمدرضا؛ علوی، بابک (1390). یادگیری سازمانی در دانشکده­های کشاورزی استان تهران. پژوهشات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 42 (2)، 175-184.
عباسی­مقدم، محمدعلی؛ بختیاری، محمد؛ رعدآبادی، مهدی؛ بهادری، محمدکریم (1392). وضعیت یادگیری سازمانی و توانمندسازی پرستاران؛ دانشگاه علوم پزشکی تهران. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 6 (2)، 113-118.
عسکریان، مصطفی (1378). روابط انسانی و رفتار سازمانی. تهران: امیرکبیر.
عطافر، علی؛ بهرامی، مژگان (1388). میزان استفاده از مؤلفه­های سازمان یادگیرنده در دانشگاه‌های دولتی و آزاد اسلامی شهرکرد. انجمن آموزش عالی ایران، 2 (1)، 161-179.
علامه، محسن؛ مقدمی، مهدی (1389). بررسی رابطه میان یادگیری سازمانی و عملکرد سازمانی؛ مطالعه موردی: واحد نیرو محرکه­ی شرکت ایران خودرو. پژوهشنامه مدیریت اجرایی، 10 (1)، 75-99.
قربانی­زاده، وجه­الله (1387). یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده با نگرشی بر مدیریت دانش. تهران: بازتاب.
قربانی­زاده، وجه­الله؛ اسدپور، امین (1389). نقش مدیریت کنکاش-سیبرنتیک در فرایند یادگیری سازمانی. مطالعه مدیریت صنعتی، 6 (16)، 125-166.
قهرمانی، محمد (1388). مدیریت آموزش سازمانی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
کرامتی، محمدرضا؛ الهیاری، رحمت­الله؛ شهبازی، بهزاد (1391). بررسی رابطه هوش هیجانی با رضایت شغلی کارکنان ادارات دولتی شهرستان قوچان. رهبری و مدیریت آموزشی، 6 (4)، 117-136.
کیاکجوری، داود؛ قدوسی، محمدمصطفی (1391). بررسی، تبیین و طراحی مدل توانمندسازهای منابع انسانی در واحدهای دانشگاهی با استفاده از مدل معادلات ساختاری. فصلنامه مدیریت، 9، 17-34.
مرتضوی، سعید؛ رجبی­پور میبدی، علیرضا (1392). اثر رضایت شغلی بر ترک شغل از طریق رفتارهای کاری هنجارشکنانه فردی و سازمانی پرستاران. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، 17 (1)، 55-60.
منظری­توکلی، علیرضا؛ رجبی، محبوبه (1392). بررسی رابطه ادراک عدالت سازمانی و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان. بهداشت و توسعه، 2 (1)، 22-32.
میرحیدری، اشرف؛ سیادت، علی؛ هویدا، رضا؛ عابدی، محمدرضا (1391). رابطه یادگیری سازمانی و خودکارآمدی مسیر شغلی با اشتیاق­کاری مدیران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 3 (2)، 139-154.
میرکمالی، محمد؛ حیات، علی­اصغر؛ نوروزی، علی؛ جراحی، نازنین (1388). بررسی رابطه توانمندسازی روان‌شناختی با رضایت شغلی و تعهدسازمانی در میان کارکنان دانشگاه تهران. دانشور رفتار، 16 (39)، 15-30.
میرمحمدی، محمد؛ یونسی، محمدرضا (1390). بررسی رابطه یادگیری سازمانی با توانمندسازی فرماندهان و مدیران ناجا. نظارت و بازرسی، 4 (12)، 51-68.
ناستی­زایی، ناصر؛ هزاره­مقدم، مهدیه (1389). بررسی مقایسه­ای تأثیر دوره­های آموزشی کوتاه‌مدت حضوری و غیرحضوری بر توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان. فصلنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه. 8 (4)، 154-164.
ودادی، احمد؛ مهرآرا، احمد (1392). بررسی رابطه بین توانمندسازی روان‌شناختی و تعهد سازمانی (مطالعه موردی ادارات امور مالیاتی شهر تهران). پژوهشنامه مالیات، 18 (66)، 161-179.
 
Bhatnagar, J. (2007). Predictors of organizational commitment in India: strategic HR roles, organizational learning capability and psychological empowerment. The International Journal of Human Resource Management, 18 (10), 1782-1811.
Bitmis, M. G., Ergeneli, A. (2011). Contingency approach to strategic management: a test of the mediating effect of leader member exchange on the relationship between psychological empowerment and job satisfaction in 21st century workplace. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 1143-1153.
Chang L. C., Shih C. H., Lin S. M. (2010). The mediating role of psychological empowerment on job satisfaction and organizational commitment for school health nurses: A cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 47, 427-433.
Che Rose, R., Kumar, N., Gua Pak, O. (2009). The effect of organizational learning on organizational commitment, job satisfaction and work performance. The Journal of Applied Business Research, 25 (6), 55-66.
Chiva, R., Alegre, J. (2009). Organizational learning capability and job satisfaction: An empirical assessment in the ceramic tile industry. British Journal of Management, 20 (3), 323-340.
Egan, T. B, Yang, B., Bartlett, K. R. (2004). The effects of organizational learning culture and job satisfaction on motivation to transfer learning and turnover intention. Human Resource Development Quarterly, 15 (3), 279-301.
Fock, H., Chiang, F., Au K. Y, Huid, M. K. (2011). The moderating effect of collectivistic orientation in psychological empowerment and job satisfaction relationship. International Journal of Hospitality Management, 30(2), 319-328.
Karabiyik, B., Korumaz, M. (2014). Relationship between teachers’ self-efficacy perceptions and job satisfaction Level. Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol 116, 826-830.
Kim S. Y. (2013). Exploring the relationships among leader-member exchange, employee empowerment and Job satisfaction in public organizations. Indiana University Bloomington School of Public and Environmental Affairs; Paper presented at the 12th Public Management Research Conference, Madison, Wisconsin, June 20-22.
Lazarova, B., Pol, M., Hlouskova, L., Novotny, P., Sedlacek, M. (2013). Support for organizational learning in Czech basic schools. Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol 93, 302-307.
Serinkan, C., Kiziloglu, M., Akcit, V., Enli, P. (2014). Organizational learning capacity in cargo industry. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 4005-4009.
Wang, G., Lee, P. D. (2009). Psychological empowerment and job satisfaction an analysis of interactive effects. Group & Organization Management, 34 (8), 271-296.
Weiss, H. M. (2002). Deconstructing job satisfaction: separating evaluations, beliefs and affective experiences. Human Resource Management Review, 12 (2), 173-194.