بررسی رابطه ساختار سازمانی با استقرار مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) در دانشگاه‌های آزاد اسلامی منطقه 10 کشور

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار و مدیر گروه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی رابطه ساختار سازمانی با استقرار مدیریت کیفیت فراگیر در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه ده بود. پژوهش به شیوه توصیفی (همبستگی) انجام شد. جامعه آماری پژوهش اعضاء هیأت علمی واحدهای دانشگاهی منطقه ده بودند. حجم نمونه مطابق با جدول مورگان 157 نفر برآورد گردید، و به­شیوه نمونه­گیری طبقه­ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده­ها دو پرسش­نامه بود. یک پرسش­نامه محقق­ساخته مرکب از 6 بعد و 30 گویه برای سنجش ساختار سازمانی و پرسش­نامه مؤسسه فدرال کیفیت مرکب از 8 معیار برای ارزیابی مدیریت کیفیت فراگیر مورد استفاده قرار گرفت. داده­های گردآوری شده با استفاده از ضریب همبستگی،  تحلیل رگرسیون و آزمون نسبت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که: 1) امتیاز واحدهای دانشگاهی در ابعاد ساختاری بالاتر از حد متوسط است.2) واحدهای دانشگاهی در استقرار و اجرای مدیریت کیفیت فراگیر تازه شروع به یادگیری و برنامه­ریزی نموده­اند و هنوز به اجرای واقعی مدیریت کیفیت فراگیر اقدام ننموده­اند. 3) بین چهار بعد ساختار سازمانی (رسمیت، پیچیدگی، سلسله مراتب و تصریح رویه­ای) با استقرار مدیریت کیفیت فراگیر رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. 4) بین بعد تمرکز با استقرار مدیریت کیفیت فراگیر رابطه منفی و معنادار وجود دارد. 5) نتایج تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که دو بعد تمرکز و تصریح رویه­ای پیش­بینی­کننده­های معناداری برای اجرای مدیریت کیفیت فراگیر هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between organizational structure and implementingtotal quality management in Islamic Azad Universities-District 10

نویسنده [English]

  • Nader Soleimani
Assistant Professor and Director of the Department of Master of Educational Management, Islamic Azad University, Garmsar Branch, Iran
چکیده [English]

The purpose of the study was to explore the relationship betweenorganizational structure and implementation of total quality management. The study used the descriptive (correlation) method of data collection. The participants in this study were 227 member of faculty at Azad Universitiesin district10. Two instruments were used to collect data. Organizational structure was measured by one self-designed questionnaire. Theimplementation of total quality management measured by the Federal TotalQuality ManagementQuestionnaire (1990). The data were analyzed by using the Pearson product – moment correlation technique, multiple regressions and ratio test. The major findings were as follows: 1) score of dimensions of structural is higher than moderate in universities. 2) Implementation of TQM is at start point in universities. 3) A significantly positive relationship was found   between four dimensions of organizational structure (Formalization, complexity,Hierarchy, Procedural specification) and TQM. 4) A significantly negative relationship was found between dimension of centralization and TQM 5) The multiple regression analysis indicated that two dimension (Procedural specification and centralization) are significant predictor of TQM.

کلیدواژه‌ها [English]

  • organizational structure
  • Total Quality Management
  • Islamic Azad University
  • Z0ne 10

مراجع

  1. بازرگان، ع. 01380). ارزشیابی آموزشی، تهران: انتشارات سمت.
  2. پورصفر، ع. (1383). ارزشیابی کیفیت نظام آموزشی عالی با رویکرد تیمی. مجموعه مقالات همایش منطقه‌ای مؤلفه‌های کیفیت در آموزش عالی. دانشگاه ازاد اسلامی واحد رودهن.
  3. تورانی، ح. (1382). توسعه آموزش مبتنی بر رویکرد مدیریت کیفیت فراگیر. مجموعه مقالات همایش مدیریت کیفیت فراگیر در آموزش. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
  4. جمشید نژاد، ع. ر. (1381)، بررسی ابعاد بوروکراتیک مدارس دولتی شهر تهران: تحلیل ساختاری و پیشنهاد مدل اصلاحی، رساله دکتری چاپ نشده، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
  5. دانش فرد، ا. (1386). رابطه الگوی بورکراسی و میزان سلامت سازمانی دانشگاه ها. فصلنامه اندیشه های تازه در علوم تربیتی، شماره مسلسل 8 ص ص 54-.41
  6. دفت، ر. اچ. (1998)، تئوری و طراحی سازمان، (ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی)، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، جلد اول.
  7. رابینز،ا. پی، (1998)، رفتار سازمانی، (ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی)، تهران: دفتر پژوهش-های فرهنگی،جلد سوم.
  8. رضازاده، ح. (1382). بررسی ارتباط ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی . پایان نامه کارشناسی ارشد. چاپ نشده، دانشگاه تهران
  9. سالیس، ا. (1380)، مدیریت کیفیت فراگیر در آموزش، (ترجمه سید علی حدیقی) تهران: چکاد چاپ.
  10. عاشور، ع. ا. (1388) . بررسی وضعیت موجود دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه ده بر اساس دو الگوی سازمانی نوگرا و فرانوگرا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد؛ چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.
  11. قندالی، م . (1387). بررسی ارتباط ساختار سازمانی با اثربخشی سازمانی ادارات آموزش و پرورش استان سمنان. پایان نامه کارشناسی ارشد؛چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
  12. محمدی، م. (1387). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با اجرای مدیریت کیفیت فراگیر، در مدارس استان سمنان. پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه آزاد اسلامی واحدگرمسار.
  13. مقیمی، س. م. (1380). سازمان و مدیریت رویکردی پژوهشی. تهران: انتشارات ترمه.
  14. میرزایی، آزیتا . (1388). بررسی ارتباط ساختار سازمانی با کارآفرینی سازمانی در اداره کل تأمین اجتماعی تهران بزرگ. پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده ؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.
  15. ناظم، ف. (1382). کیفیت زندگی کاری زمینه ساز اجرای موفق مدیریت کیفیت فراگیر (مدیریت کیفیت فراگیر) در آموزش. مجموعه مقالات همایش مدیریت کیفیت فراگیر در آموزش. دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.
  16. نوری، ر. (1379). تأثیر ساختار سازمانی بر عملکرد در دستگاه‌های نظارتی (دیوان محاسبات کشور، سازمان بازرسی کل کشور). پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده؛ دانشگاه علامه طباطبائی .
  17. هال، ر. اچ. (1378)، سازمان (ساختار، فرآیند و ره‌آوردها)، (ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی)، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  18. هوی، و. ک و میسکل، س. ج (1387)، مدیریت آموزشی (تئوری، تحقیق و عمل)، (ترجمه میر محمد سید عباس‌زاده)، ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
  19. Aly, N., & Akpovi, J. (2001).Total quality management in California public higher education. Journal of Quality Assurance in Education, 9, 1-5.
  20. Badri, M.A., & Davis, D., & Davis, D. (1995), A study of measuring the critical factors of quality management. International Journal of Quality andReliability Management, 12 (2), 36-53.
  21. Daft, R., & Bradshaw, P.J. (1980). The process of horizontal differentiation: Two models. Administrative Science Quarterly, 25.
  22. Davies,.R.J.(2007). The effects of academic culture on the implantation of the EF QM excellence Model in UK universities. Journal of Quality Assurance in Education, 15,382.
  23. Federal Total Quality Management Handbook (1990).riteria and Scoring Guiding for office of personnel management.
  24. Gary, H., & Pick, T., &Parker, T. (2000).Leadership and customer revolution, first edition,Boston: Mc Graw Hill .
  25. Glover, J. (1997). Achieving the organization change necessary for successful TQM. International Journal of quality and reliability management, 10.
  26. Grandzol, J.R, & Gershon, M. (1998). A survey instrument for standardizing TQM modeling research, International Journal of Quality Science, 3(4), 238-44.
  27. Geeraerts, G. (1978). The effect of ownership on the organization structure in small firms. Administrative Science Quarterly, 23.
  28. Hage, J. (1965). An Axiomatic theory of organizations.Administrative Science Quarterly, 10, 289-320.
  29. Hall, R. (1997). The concept of bureaucracy: An empirical assessment. American Sociological Review ,27, 295-308.
  30. Hoy,W. K.,&Miskel, C.G. (2005). Educational administration:Therory, research and practice.Boston:Mc Graw Hill.
  31. Jobnoun, N. (2005). Organizational structure for customer-oriented TQM: An empirical investigation. Journal of the TQM Magazine, 17, 226-236.
  32. Lameei, D.(2006). Assessment of organization readiness for TQM implementation. Iranian J pobl Health, 34, 58-63.
  33. Matthews, W.E. (1993). Total quality management in academia – the missing element in higher education.Journal of quality and participation, Vol13 102-8.
  34. Mintzberg,H. (1979).The structure of organization.New Jersey :Prentices hall.
  35. Mosadeghrad. A. M. (2007). A Study of relationship between managers and organizational commitment. Scotland: University of Oberdeen publish
  36. Motwani, J., & Kumar, A. (1997). The need for implementing total quality management. International Journal of Educational Management, 11, 131-135.
  37. Peters, T. (1992). Rethinking scale. California Management Reviewvol 347-29.
  38. Pugh, D.S., (1968). Dimensions of organizational structure. Administrative cience Quarterly, 13. 56-105.
  39. Quazi, H.A., & Jemangin, J., & Kit, L. W., & Kian, C.L. (1998). Critical factors in quality management and guidelines for self-assessment: The case of Singapore.Total Quality Management, (3). 537-64.
  40. Sakhtivel. P. B. (2005). TQM implementation and students satisfaction of academic performance. Journal of the TQM Magazine Vol17, 35-27.
  41. Saraph, J.V., & Benson, P.G., & Schroeder, R.G. (1989). An instrument for measuring the critical factors of quality management, Decision Science, 20(4). 810-29.
  42. Venkartramen, S. (2007). A framework for implementing TQM in higher education programs. Journal of Quality Assurance Education, 15(1).92_112.
  43. Thakkar, J., & et al. (2006). Total quality management (TQM) in self-finaeed technical institution. Journal quality management in education, 14, 57-74.
  44. Tata,J., & etal (1999). The influence of organizational structure on the effectiveness. Journal of managerial Issues, 11, 440_454.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار