بررسی کارآمدی مدل EFQM در ارزیابی عملکرد مدارس غیردولتی دوره راهنمایی و متوسطه از دیدگاه مدیران و دبیران آن‌ها

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران مرکز

2 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران مرکز

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی کارآمدی مدل EFQM در ارزیابی مدارس غیردولتی دوره راهنمایی و متوسطه از دیدگاه مدیران و دبیران آن­ها تدوین شده است. روش پژوهش پیمایشی، و بر حسب هدف، کاربردی و از نظر زمان، مطالعه مقطعی و تکنیک مورد استفاده مطالعه مقطعی، به کمک پرسشنامه می­باشد.جامعه آماری شامل کلیه مدیران و دبیران مدارس غیردولتی دوره متوسطه و راهنمایی شهرستان ورامین می­باشد. تعداد کل جامعه 304 نفر می­باشد که از این تعداد 28 نفر را مدیران و 276 نفر را دبیران مدارس غیردولتی دوره راهنمایی و متوسطه تشکیل می­دهند. در پژوهش حاضر، محقق در انتخاب مدیران از روش سرشماری کامل و در انتخاب دبیران، از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای سود جسته است. بنابراین تعداد مدیران، 28 نفر و تعداد دبیران با استناد به جدول کرجسی و مورگان برابر با 162 نفر محاسبه گردید. به­منظور تجزیه و تحلیل داده­ها، علاوه بر استفاده از شاخص­های آمار توصیفی، از روش­های آمار استنباطی نظیر آزمون t تک­گروهه، t دوگروهه مستقل و تحلیل واریانس همبسته استفاده شده است. مهم­ترین یافته این پژوهش و تطبیق آن با سایر پژوهش­ها نشان می­دهد که مدل EFQM همان­طور که در سازمان­های صنعتی کارآمد بوده و در چندین دانشگاه در سرتاسر اروپا و آسیا با موفقیت به اجرا درآمده است در سطح مدارس نیز می­تواند جهت ارزیابی عملکرد مورد استفاده قرار گیرد. مدارس غیردولتی به­دلیل اهمیت جلب رضایت مشتری در کلیه فرآیندهای سازمانی، ناگزیر از دستیابی به مزیت رقابتی و حفظ آن در زمینه­های مختلف می­باشند و همین امر موجب می­گردد تا آن­ها اقبال وسیع­تری در جهت اتخاذ رویکردهای نوین نسبت به مدارس دولتی نشان دهند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of EFQM Model’s Efficiency of Secondary and High schools Quality Assessment from Teachers and Managers’ Viewpoints

نویسندگان [English]

  • Saeed Khajeey 1
  • Maliheh Nazemi 2
1 Assistant Professor Islamic Azad University, Central Tehran Branch
2 Master of Educational Management, Islamic Azad University, Central Tehran Branch
چکیده [English]

This study sought to evaluate the EFQM model’s efficiency of secondary and high schools quality assessment from the teachers and managers’ viewpoints. Regarding the participants and research questions, the study enjoyed a measuring method along with pragmatic aims. The research design was cross-sectional time-wise implementing a questionnaire as its tool. A pool of 304 teachers and school managers from the urban city of Varamin in TehranProvince volunteered to participate in the study, 28 of whom were school managers and 276 others were teachers from private secondary and high schools. The researcher performed a census approach for the managers, and stratified random selection for the teachers. The ultimate number of selected managers and teachers for the study turned out to be 28 and 162, respectively, based on KEREJI and Morgan table. In the data analyses section, besides using descriptive statistical analyses, some analogical analyses such as one-group t-test, independent two-group t-test, and ANCOVA were practiced in the study, too. By comparing statistically the obtained results with the results of other similar studies, it was concluded, then, that EFQM model, while being efficient in industrial organizations and successful in several European and Asian universities, can also be beneficially applied for Iranian schools. Finally, since customers’ satisfaction in private schools is a competitively maintained end, these schools are academically more inclined to adopt cutting-edge approaches to teaching compared with that of public schools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • EFQM
  • European Foundation for Quality Management
  • private secondary and high schools
  • school managers
  • teachers
  1. انصاری جابری، مسعود (1388)، ارزیابی تربیت مربی کرج با استفاده از الگوی تعالی سازمانی EFQM، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز تربیت مربی کرج.
  2. تارو، لستر (1381)، ثروت‌آفرینان، ترجمه کیاوند، عزیز، تهران: نشر فرا.
  3. تولایی، روح الله (1386)، رویکردهای نوین به ارزیابی عملکرد سازمان‌ها، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال چهارم، شماره 12، مرداد و شهریور، 1386.
  4. خیاطیان یزدی، محمدصادق، (1384)، طراحی الگوی تعالی سازمانی در سازمان‌های آموزشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
  5. دل قوی، علی، (1385)، بررسی خودارزیابی در کارخانجات تعمیرات لوکوموتیو بافق، پایان‌نامه کارشناسی، مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد بافق.
  6. صالح اولیاء، محمد. (1384)، مروری بر اندازه‌گیری عملکرد سازمانی در دانشگاه‌ها، مجموعه مقالات دومین کنفرانس ملی مدیریت عملکرد، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، جهاد دانشگاهی.
  7. عادلی، علیرضا. (1384)، ارزیابی عملکرد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در برقراری نظم و امنیت در شهرستان بم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم انتظامی.
  8. علی زاده، جبرائیل، (1388)، ارزیابی عملکرد سازمان با استفاده از مدل تعالی سازمانیFQM E ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد بناب (مجله اقتصاد، کار و جامعه، مهر، 1388، شماره، 112).
  9. کالومورا و دلدان، (2006)، الگوی تعالی سازمانی EFQM در دانشگاه اسپانیا.
  10. گرامی، محمدرضا و نورعلیزاده، حمیدرضا، (1387)، تعالی سازمان‌ها، الگوی تعالی بنیادی اروپایی مدیریت کیفیت (EQM)، تهران: انتشارات سرآمد، چاپ اول.
  11. میرکمالی، سید محمد، (1381)، روابط انسانی در آموزشگاه، تهران: نشر یسطرون، چاپ پنجم.
  12. میرکمالی، سیدمحمد، (1382)، اخلاق و مسئولیت اجتماعی و اخلاق در مدیریت آموزشی، مجموعه مقالات روان‌شناسی و علوم تربیتی، سال سوم، شماره، 1.
  13. نجمی، منوچهر، (1389)، مدل جایزه تعالی EFQM 2010 تهران: انتشارات سرآمد، چاپ دوم.
  14. نودهی، حسن، (1388)، طراحی مدل تعالی سازمانی مدارس متوسطه نظری، رساله دکتری، دانشگاه تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
  15. Arjomandi, Kestsll & Grimshaw (2009). An EFQM Excellence Model for Higher Education quality assessment 20th Austra lasian Association for Engineering Education conference. University of Adelide, 6-9
  16. Benavent, F. B؛ Crur. Ros. S & Mareno- Luzan, M (2005) A model Of Quality Management Self Assessment: an expbratary study, International Journal of Quality & Reliability Management. vol. 22, No. 5 ،pp432-451
  17. Benavent, F. B (2006). TQM Applycation Through self- assessment and learning: some Expriences from Two EQA Applycation.vol.13. No.1
  18. Boele, E. B., Burgler, H., & Kuiper, H., (2008). Using EFQM in higher education: Ten years of experience with programme auditing at Hanzehogeschool Groningen. Beitrage zur Hochschulforschung, Heft 1, 30. Jahrgang. pp. 94-110.
  19. Boys Kathryn, Wilcock Anne, Karapetrovic Stanislav and Aung May (2005), Evaluation to wards excellence: use of business excellence program by Canadian organizations.Measuring Business Excellence. Vol .9, No 4.pp 4-15
  20. Bpair.J (2009)"Businesses Excellence ".available From: http:// www.bpair.com/business-excellence- [accessed January 25, 2009]
  21. Chua, C. (2004). Perception of quality in higher education. Proceedings of the Australian universities qualityforum 2004.
  22. Dahlgarrd Park, Sumi and Dahlgaard Jens. Y (2007)"25 years Evaluation of Excellence Models".management history vol.13, No.4, pp 371-393
  23. EFQM (2010).Assessment for Excellence. Brussels: European Foundation for Quality Management
  24. FQM (2010). Fundemental Concepts, Retrieved April 24, 2010. From EFQM web site: http://www. EFQM.org
  25. "EFQM Levels of Excellence"(2010), European Foundation for Quality Management, www.EFQM.org
  26. EFQM (2010).The EFQM Excellence Model, Retrieved April 24, 2010 from EFQM: http:// www.EFQM.org
  27. Eriksson, H & Garvare, R (2005) organizational performance improvement through quality award process participation. International Journal of Quality & Reliability Management, vol.22, No.9, pp 894-912
  28. Farmers, S.A (2004) A performance measurment framework internal eudit.MSC
  29. Thesis. University of central England business school, U.K
  30. Ferreira, Marice (2003) A framework for continuous improvement in the South Africa
  31. Higher Education sector. Phd thesis. University of Pretoria, faculty of Economic Management
  32. Grauw, D.Anton & Jordan, P. Naidoo (2004) school Evaluation for Quality Improvement An antriep report. UNESCO: International Institute for Evaluation Planing.
  33. Jose Tari & Juana (2006)"An EFQM model of self-assessment exercises at Spanish university. Journal of Education Administration.vol.4, No.2, pp 170-188
  34. Jose Tari& Juana-Espinisa, S(2007)," EFQM model self-assessment using a questionnaire approach in university administrative services", Department of Business Management university of Alicant , Spain, The TQM Magazine vol.19, No. 6, pp 604-616.
  35. Lorain, P (2000).Realizing the value of self-assessment: the influence of business excellence model on teacher professionalism. European Journal of Teacher Education.Routledge. vol.23, No.1, pp 37-48
  36. Nillson, L. E & Samuelsson, P (2002).self-assessment practices in lorge organizations:
  37. Experience using the EFQM excellence models, International Journal of quality Reliability, vol.19. No.1
  38. Spasos, S., Petropoulos, G., & Vaxevanidis, N.M. (2008). Implementation of EFQM model in a Greek engineering higher education institute: A framework and a case study. International Journal for Quality Research, Vol. 2, No.1, pp 43-50.
  39. Steed, C. (2002). Excellence in higher education. Evaluating the implementation of the EFQM excellence model in higher education in the UK. Beitrage zur Hochschulforschung, Heft 1, 24. Jahrgang. pp. 74-98.
  40. William, Nelson (1994). TQM in Rural Education: Managing schools from a Business perspective. Rural Education.vol.5,
  41. No. 2, http: // www. safe.co
  42. William, R. Bertch, A. Vander wiele, A.Van Iawarden B, Dale B (2006) self-assessment against business excellence models: A critical & perspectique and perspective,Total Quality Management and business excellence, vol. 17, Issue 10, pp 1287-1300.
  43. William, R. Bertch, A57.Yong, J. Wilkinson, a (2001). "Rethinking total quality management". Total Quality Management.vol.12, No.2, pp 247-258