تأثیر اجرای طرح ارزشیابی توصیفی-کیفی در تحقق هدف های شناختی، عاطفی و روانی- حرکتی دوره ابتدایی در استان مرکزی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 شهید بهشتی

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف پژوهش بررسی تأثیر طرح ارزشیابی توصیفی-کیفی در تحقق هدف های شناختی، عاطفی و روانی- حرکتی دوره ابتدایی در استان مرکزی بود. برای انجام این پژوهش تمامی دانش‌آموزان پایه سوم ابتدایی مدارس مجری طرح ارزشیابی  و به همین تعداد از کلاس‌های مدارس غیر مجری طرح، جمعا" به تعداد 328 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات شامل پنج آزمون پیشرفت تحصیلی و سه پرسشنامه برای حیطه عاطفی بود. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس چندمتغیری و در صورت معنی دار بودن اثر از آزمون‌های یک متغیری تحلیل واریانس و برای بررسی تفاوت زیرگروه‌ها از آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت های معنی‌داری بین گروه های آزمایش و گواه در پیشرفت تحصیلی ریاضی ، علوم تجربی ، زبان فارسی و املاء فارسی وجود دارد. نمرات دانش آموزان تحت پوشش طرح ارزشیابی توصیفی در متغیرهای حوزه شناختی از قبیل دانش ریاضی، علوم تجربی، زبان فارسی و املاء بالاتر از دانش آموزان پایه سوم ابتدایی مدارس عادی همسان یا معادل با آن هاست. همچنین نتایج مربوط به مقایسه گروه ها در حیطه عاطفی نشان داد که بین گروه های آزمایش و گواه در متغیرهای حوزه عاطفی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. مقایسه گروه ها در حیطه روانی- حرکتی نشان داد که تفاوت های معنی‌داری بین گروه های آزمایش و گواه در آزمون درخت و برگ  و همچنین آزمون اشیای دور ریختنی وجود دارد. مقایسه میانگین نمرات این آزمون ها  نشان داد که دانش آموزان گروه آزمایش یعنی دانش­آموزان مشمول طرح ارزشیابی توصیفی در آزمون درخت و برگ و دانش آموزان مدارس عادی در آزمون اشیای دور ریختنی عملکرد بهتری داشتند. همچنین مقایسه نتایج مربوط به دانش آموزان دختر و پسر نشان داد که دانش آموزان دختر در آزمون های پیشرفت تحصیلی مربوط به حیطه شناختی عملکرد بهتری داشتند، در حوزه عاطفی دانش آموزان دختر نگرش مثبت تری نسبت به زبان فارسی  داشتند و تفاوت آن ها در نگرش نسبت به علوم و ریاضی معنی دار نبود. همچنین عملکرد دانش آموزان دختر در حیطه روانی- حرکتی بهتر از دانش آموزان پسر بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the effects of descriptive-qualitative evaluation approach in achieving cognitive, affective and psycho- motor educational objectives at primary schools

نویسندگان [English]

  • Jalil Fathabadi 1
  • Akbar Rezaee 2
1 Shahid beheshti University
2 Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The purpose of this study was to examine the effects of descriptive-qualitative evaluation approach on achieving cognitive, affective and psycho- motor educational objectives at primary schools in the Markazi province. Participants were 328 students in the third grade of both new (descriptive-qualitative) and old (traditional) assessment systems at elementary schools. Participants completed five educational achievement tests in cognitive and psycho-motor domains and three questionnaires for affective domain. Data were collected at the end of academic year prior to final exams. Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) was performed along with post-hoc comparison tests. The results showed significant differences between experimental and control groups in math, science, Persian language and spelling performance. Students' grades in descriptive-qualitative system were higher in comparison with those of traditional group in cognitive domain, such as math, sciences, Persian language and spelling. No significant difference was found between experimental and control group in affective domain.  Significant differences were found between experimental and control groups in terms of psycho-motor domain based on their performance on leaf and trees test as well as garbage stuff test. Students of experimental group displayed better performance in leaf and tree test whereas the control group had a better performance in garbage stuff test. Compared with boys, girls had better performance in educational achievement tests related to cognitive domain. Also, in affective domain girls had more positive attitudes to Persian language whereas  no significant difference was found between  boys and girls in terms of their attitudes toward math and science. Finally, compared with boys, girls had better performance in psycho-motor domain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • educational assessment
  • descriptive-qualitative evaluation
  • cognitive
  • affective and psycho-motor domains

مراجع

  1. احسانی، پرنیان. (1374). اثر انواع پسخوراند بر انگیزه درونی و عملکرد دانش آموزان کلاس پنجم دبستان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  2. اصابت طبری، ابراهیم. (1382). بررسی میزان تحقق اهداف ارزشیابی مستمر در دوره آموزشی عمومی شهر تهران سال تحصیلی 82- 1381. گزارش پژوهشی، سازمان آموزش و پرورش شهر تهران.
  3. پرویزیان، محمد علی و کاظمی، مریم. (1384). بررسی وضع ارزشیابی های مستمر در دوره ابتدایی. فصلنامه تعلیم و تربیت، 82، 86-59.
  4. حسنی، محمد.، و کاظمی، یحیی. (1382). طرح ارزشیابی توصیفی (اهداف، اصول و راهکارها). تهران: آثار معاصر.
  5. حقیقی، فهیمه السادات. (1384). نقش ارزشیابی مستمر در تعمیق یادگیری دانش آموزان پایه دوم مقطع ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 84 – 1383. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران.
  6. حیدری، شعبان. (1375). تاثیر ارزشیابی تکوینی بر افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال اول دبیرستان های نظام جدید منطقه فریدون کنار در سال تحصیلی 75 – 74. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
  7. خوش خلق، ایرج. (1385). گزارش ارزشیابی اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی برخی از مناطق آموزشی کشور در سال تحصیلی 85-84 (مرحله سوم). گزارش پژوهشی، پژوهشکده تعلیم و تربیت.
  8. دانشیان، محمدحسن. (1375). بررسی شیوه های رایج ارزشیابی و تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی شهرستان یزد. گزارش پژوهشی، سازمان آموزش و پرورش استان یزد.
  9. رضایی، اکبر. (1385). تاثیر ارزشیابی توصیفی بر ویژگی های شناختی، عاطفی و روانی ـ حرکتی دانش آموزان پایة سوم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 85 – 84. رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
  10. زمانی، علیرضا. (1379). مقایسه آگاهی از اجرا و آگاهی از نتیجه مطلق، خلاصه ای و دامنه ای بر یادگیری یک مهارت پرتابی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
  11. سپاسی، حسین. (1373). مقایسه تاثیر ارزشیابی تکوینی و ارزشیابی پایانی بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه شهید چمران. مجله علوم تربیتی و روان شناسی، دوره سوم، شماره 1، 50- 39.
  12. سیف، علی اکبر. (1384). سنجش فرایند و فرآورده یادگیری: روش های قدیم و جدید. تهران: نشر دوران.
  13. سیف، علی اکبر. (1379). روان شناسی پرورشی: روان شناسی یادگیری و آموزش (ویراست نو). تهران: انتشارات آگاه.
  14. سیف، علی اکبر. (1382). مفهوم سنجش و تاثیر آن بر روش آموزش معلم و کیفیت یادگیری دانش آموزان. مجموعه مقالات اولین همایش ارزش یابی تحصیلی (212-199). تهران: تزکیه.
  15. سیف، علی اکبر. (1383). اندازه‎گیری، سنجش، و ارزشیابی آموزشی (ویرایش سوم). تهران: نشر دوران.
  16. شادمهر، علی. (1359). تاثیر ارزشیابی مرحله ای، اطلاع از نتایج، رقابت، تقویت در یادگیری. پایان نامه کارشناسی ارشد، مدرسه عالی تلویزیون.
  17. شریفی، حسن پاشا. (1381). تدوین و هنجاریابی آزمون های پیشرفت تحصیلی زبان فارسی برای دوره های ابتدایی و راهنمایی تحصیلی. فصلنامه تعلیم و تربیت، 69 و 70 ، 87- 67.
  18. شریفی، حسن پاشا. (1383). سنجش عملکرد در فرایند یاددهی- یادگیری. مجموعه مقالات همایش ملی-مهندسی اصلاحات در آموزش و پرورش(341- 323). تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
  19. شهبازی، سید رحمت اله. (1381). سیر تحول آیین نامه امتحانات از سال 1302 تا 1381 شمسی در نظام آموزش و پرورش ایران دوره آموزش عمومی. گزارش پژوهشی، دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی.
  20. کرد، بهمن. (1381). بررسی تاثیر بازخورد در ارزشیابی تکوینی بر پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی دانش‌آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی شهرستان بوکان در سال تحصیلی 82 – 1381. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
  21. کریمی، عبدالعظیم. (1383). بررسی نتایج مطالعه بین المللی پیشرفت سواد خواندن پرلز (PIRLS) 2001. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
  22. کلهر، منوچهر. (1384). بررسی میزان تحقق اهداف ارزشیابی توصیفی در استان قزوین. گزارش پژوهشی، سازمان آموزش و پرورش استان قزوین.
  23. کیامنش، علیرضا و نوری، رحمان. (1377). یافته های سومین مطالعه بین المللی TIMSS ریاضیات دوره ابتدایی. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.
  24. کیامنش، علیرضا. (1377). سنجش عملکرد در سومین مطالعة بین المللی ریاضی و علوم TIMSS چهارم ابتدایی و سوم راهنمایی. تهران: پژوهشکدة تعلیم و تربیت.
  25. مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش. (1382). تهران: انتشارات مدرسه.
  26. محقق معین، محمد حسن. (1382). ارزشیابی اجرای پیش آزمایشی طرح ارزشیابی توصیفی. گزارش پژوهشی، دفتر ارزشیابی تحصیلی و تربیتی، معاونت آموزش عمومی وزارت آموزش و پرورش.
  27. مرتضایی نژاد، عصمت. (1384). بررسی نگرش معلمین و والدین در خصوص کاربست ارزشیابی توصیفی در پایه های اول و دوم ابتدایی شهر تهران در سال 84 – 83. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری.
  28. موسوی، سیدضیاء الدین. (1384). نظرسنجی از اولیا و مجریان طرح ارزشیابی توصیفی براساس اهداف تفصیلی اجرای طرح در سال تحصیلی 83-1384. گزارش پژوهشی. سازمان
  29. یادگارزاده، غلامرضا. (1384). بررسی میزان آگاهی معلمان از روش های ارزشیابی تکوینی و میزان کاربرد آن در کلاس درس، نمونه موردی استان همدان. فصلنامه تعلیم و تربیت، 83 ، 85-62.
  30. Waddell, C. A. (2004). The effect of negotiated written feedback within formative assessment on fourth-grade students motivation and goal orientations. Doctoral Dissertation, University of Missouri – Saint Louis.
  31. Young, E. A. (2000). Enhancing student writing by teaching self-assessment strategies that incorporate the criteria of good writing. Doctoral Dissertation, Rutgers the state U. of N. J. –New Brunswick and U. M. D. N. J.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار