رابطه فرهنگ سازمانی با فرسودگی شغلی در میان اعضاء هیأت علمی و کارکنان دانشگاهی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، مدیریت دولتی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با فرسودگی شغلی اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه تبریز انجام شده است. روش این تحقیق از نوع همبستگی می‌باشد. 209 نفر از اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 87-86 به صورت تصادفی طبقه­ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه فرهنگ سازمانی هافستد HOCQ)) و سیاهه­ی فرسودگی شغلی مازلاک و جکسون (MBI) بودند. داده­های تحقیق پس از جمع آوری بر اساس سؤال‌ها و فرضیه­ تحقیق با استفاده از روش همبستگی پیرسون، آزمون t برای گروه های مستقل و آزمون تحلیل واریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده گویای آن است که، فرهنگ سازمانی غالب در دانشگاه تبریز از نوع عقلانی می‌باشد و فرسودگی شغلی در بین سه نوع فرهنگ متفاوت است. به علاوه نتایج تحلیل واریانس نشان داد که بین فرسودگی شغلی اعضای هیأت علمی با توجه به رتبه علمی آن‌ها تفاوت معنی داری وجود ندار.، همچنین نتایج آزمون t مبین این بود که بین فرسودگی شغلی اعضای هیأت علمی و کارکنان تفاوت و بین فرسودگی شغلی زنان و مردان تفاوت معنی دار وجود دارد. همینطور بر اساس نتایج به دست آمده از ضریب همبستگی پیرسون بین فرهنگ سازمانی و فرسودگی شغلی کارکنان رابطه معکوس معنی دار وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between organizational culture and job burnout among academics and non- academic employees

نویسندگان [English]

  • Soheila Zamini 1
  • Asgar Pakmaram 2
  • Samira Zamini 3
  • Parvin Zarei 3
1 Tabriz University
2 Islamic Azad University, Bonab Branch
3 Master student, public administration
چکیده [English]

The purpose of this study was to examine relationship between organizational culture and job burnout among academics and non-academic employees in TabrizUniversity. Participants consisted of 209 subjects selected through stratified random sampling. All participants completed both the Hofsted Organizational Culture Questionnaire and Maslach Burnout Inventory (MBI). Results indicated that the rational culture is dominant in Tabriz university. The levels of job burnout were found to be different in various types of organizational culture. However, job burnout was not different among various academic ranks. There was significant difference between academics and employees in terms of job burnout. The levels of job burnout were found to be different between females and males. Finally, results showed a negative relationship between organizational culture, and job burnout among employees.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • organizational culture
  • job burnout
  • academics

مراجع

  1. آراسته، حمید (1382). رضایت شغلی اعضای هیأت علمی دانش آموخته خارج از کشور در ایران. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره 27 و28، صص 125-97.
  2. احقر، قدسی (1385). بررسی نقش فرهنگ سازمانی مدارس در فرسودگی شغلی دبیران دوره راهنمایی شهر تهران. فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 86 ، صص 123-93.
  3. بحرالعلوم، حسن (1378). ارتباط بین فرهنگ سازمانی و سبک مدیریت با رضایت شغلی کارشناسان سازمان تربیت بدنی شاغل در تهران. رساله دکتری چاپ نشده، دانشگاه تربیت معلم.
  4. بحری بیناباج، نرجس؛ مقیمیان، مریم؛ عطار باشی، مریم؛ قرچه، معصومه (1383.). بررسی ارتباط فرسودگی شغلی و سلامت روانی در حرفه پرستاری و مامایی. مجله دانشکده علم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد، صص 104-99.
  5. بدری گرگری، رحیم (1374). سندرم روان شناختی فرسودگی شغلی معلمین و مکانیزم‌های مقابله‌ای. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
  6. ترابی‌کیا، هایده (1377). بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی اعضاء هیأت علمی دانشگاه تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده، دانشگاه شهید بهشتی.
  7. جویانی، مهناز (1386). رابطه فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  8. خاقانی زاده، مرتضی؛ وفادار، زهره؛ سالاری، مهدی؛ عبادی، عباس (1378). بررسی تأثیر نظام پیشنهادها بر کاهش فرسودگی شغلی کارکنان. مجله روان شناسی، 46، سال دوازدهم، شماره 2، صص 226-213.
  9. دارابی، ناصر (1380). بررسی و تبیین فرهنگ سازمانی دانشگاه تربیت مدرس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
  10. زارعی متین، حسن، (1374). تبیین الگوی فرهنگ سازمانی براساس ارزش های اسلامی در محیط کار و نقش آن بر رضایت شغلی. رساله دکتری چاپ نشده، دانشگاه تربیت مدرس.
  11. سرداری، احمد (1382). بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی در مراکز علمی-پژوهشی و استنباط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. کمال مدیریت، سال دوم ، شماره2 و 3.
  12. سنجری، احمد رضا و بهرنگی، محمد رضا. (1382). شناخت بهره وری تحقیقات و فرهنگ سازمانی حاکم بر آن. مطالعه موردی: یکی از دانشگاه‌های مستقر در تهران، بانک اطلاعات علمی ایران.
  13. صادقی علویجه، مسعود (1375). بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی کارمندان سپاه پاسداران تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق (ع).
  14. قراباغی، حسین (1382). بررسی رابطه بین صفات (عوامل) شخصیتی و رضایت شغلی کارکنان کارخانه تراکتورسازی ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه تبریز.
  15. طوسی، محمدعلی (1372). فرهنگ سازمانی. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  16. گلی زاده، ناهید. (1384). بررسی رابطه فرسودگی شغلی متصدیان امور بانکی بانک ملی آذربایجان شرقی با کارکردهای خانوادگی آن‌ها در سال 1383. پایان نامه کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
  17. نجفی، مصطفی؛ صولتی دهکردی، سید کمال؛ فروزبخش، فرهاد (1379). رابطه فرسودگی شغلی با سلامت روان در بین کارکنان مرکز تحقیقات و تولید سوخت هسته‌ای اصفهان. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، دوره دوم، شماره 2، صص 41-34.
  18. مقیمی، حسین (1377) سازمان مدیریت: رویکرد پژوهشی. تهران. نشر ترمه.
  19. هومن، حیدرعلی (1381). تهیه و استاندارد ساختن مقیاس سنجش رضایت شغلی. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  20. American Psychological Association. (2002). Gender, work stress, and health. Washington, DC.
  21. Bent, M. & et al. (2000). Effect of cognitive-behavioral treatments to PTSD anger. In social issue: Pottraumatic stress, 17, pp. 113-131.
  22. Clark, A. E. (1997). Job satisfaction and gender: Why are woman so happy at work. Labor Economics, 4, pp. 312-347.
  23. Dension, D. R. (1984). Bringing corporate culture to the bottom line. Organizational Dynamics, 13 (2), 5-12.
  24. Harrington, D. & et al. (1995). Factors related to the recruitment retention of professionals from spesializer disciplines. Washington DC: Des.
  25. Hofsted, Greet (1991). Culture and organization. New York: McGraw Hill.
  26. Klifedder, C. J.; Power, K. J. & Wells, T. J. (2001). Burnout in Psychiatric Nursing. Journal of Advanced Nursing, 34, pp. 383-396.
  27. Maslach, C.; Wilmar, B. & Leiter, M. D. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
  28. Posner, B.; Kouzes, J. & Schmidt, W. (1985). Shared values make a difference: An empirical test of corporate culture. Human Resource Management, 24, 293-309.
  29. Price, J. L. (2001). Reflections on determinants of voluntary turnery. International Journal of Manpower, 22, 600-624.
  30. Pritchard, R. D. & Karasick, B. W. (1973). The effects of organizational climate on managerial job performance and job satisfaction. Organizational Behavior and Human Performance, 9, 126-146.
  31. Schaufeli, W. B. (2004). The staff burnout syndrome in alternative institutions. Psychotherapy: Theory, Research and Practice. 14 (7).
  32. Smircich, Linda (1983). Concepts of culture and organizational analysis. Administrative Science Quarterly, 35, pp. 1036-1056.
  33. WHO. (1998). Guidelines for the primary prevention of mental neurological and psychological disorders: Staff burnout. Geneva: Division of Mental Health, pp. 91-108.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار