تأثیر رهبری توزیعی مدیران بر تعهد سازمانی معلمان با میانجی‌گری عزت‌نفس سازمانی در مدارس مقطع ابتدایی شهر خرم‌آباد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه لرستان

2 استادیار مدیریت آموزشی دانشگاه لرستان

3 دانشیار مدیریت آموزشی دانشگاه لرستان.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف دست‌یابی به بهبود تعهد سازمانی از منظر رهبری توزیعی و با نگاه به عزت نفس سازمانی انجام شد. ابتدا نقش میانجی عزت نفس سازمانی در تأثیر رهبری توزیعی مدیران بر تعهد سازمانی معلمان بررسی شد؛ و در ادامه به آزمون نقش تعدیل‌گری جنسیت در این الگو پرداخته شد. روش پژوهش، توصیفی-همبستگی با رویکرد مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری معلمان مقطع ابتدایی شهر خرم‌آباد به تعداد 1258 نفر بود که حجم نمونه 278 نفر با استفاده از جدول مورگان و با توجه به حداکثر پارامترهای آزاد در مسیرهای فرض شده مدل‌های معادلات ساختاری پژوهش؛ به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه‌های رهبری توزیعی، عزت نفس سازمانی و تعهد سازمانی بود که روایی سازه، و پایایی آن‌ها با آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS23 و AMOS23 تحلیل شدند. تحلیل نقش میانجی عزت نفس سازمانی نشان داد رهبری توزیعی مدیران علاوه بر تأثیر مستقیم خود بر تعهد سازمانی معلمان؛ به‌واسطه عزت نفس سازمانی معلمان، دارای نقش غیرمستقیم در تبیین تعهد سازمانی آنان است. تحلیل گروه‌های چندگانه نیز نشان داد که متغیر جنسیت تأثیر رهبری توزیعی مدیران بر عزت نفس سازمانی معلمان را تعدیل می‌کند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Principals’ Distributed Leadership on Organizational Commitment of Teachers with Mediating Role of Organizational-based Self-esteem in Khorramabad Elementary Schools

نویسندگان [English]

  • Samaneh Rasouli 1
  • Iraj Nikpay 2
  • Saed Farahbakhsh 3
1 Graduated from Lorestan University with a master's degree in educational management
2 Assistant Professor of Educational Management, Lorestan University
3 Associate Professor of Educational Management, Lorestan University.
چکیده [English]

The present study was made with the aim of improving organizational commitment from the perspective of distributed leadership and with a view to perceptions of organizational-based self-esteem. First the role of mediator, meaning organizational-based self-esteem in the impact of distributed leadership Principals on organizational commitment teachers was investigated. Then, continue to test the role of gender as a mediator in the model was reviewed. The current study is a descriptive-correlational research with Structural Equation Modeling (SEM) approach. The population of the study consisted of all elementary school teachers in Khorramabad city (1258 teachers), the selected sample included 278 teachers using Morgan table; and with a view to a maximum of free parameters in assumed routes structural equations models study; was chosen by random stratified sampling method. Data were collected through questionnaires distributed leadership, organizational-based self-esteem and organizational commitment that constructs validity and reliability using Cronbach's alpha and composite reliability was confirmed. The data were analyzed using the software SPSS23 and AMOS 23. Analyzing the role of organizational-based self-esteem as a mediator showed distributed leadership principals, in addition to their direct impact on organizational commitment teachers; by organizational-based self-esteem of teachers, has an indirect role in explaining their organizational commitment. Multiple groups’ analysis also showed that the gender variable of teachers modifies the effect of distributed leadership principals on organizational-based self-esteem teachers.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • distributed leadership
  • organizational-based self-esteem
  • organizational commitment
  • mediation
  • moderation
آتش‌پور، سیدحمید و علی قاسمی، مجید. (1392). عزت نفس سازمانی. فصلنامه احیاء، 45: 30- 28.
ابیلی، خدایار؛ نادری، ابوالقاسم؛ اورعی یزدانی، بدرالدین؛ و ناستی‌زایی، ناصر. (1393). رابطه مدیریت مشارکتی با روحیه و عزت نفس سازمانی مدیران و معلمان مدارس شهر زاهدان. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 8 (1): 23- 9.
احمدی، حسن. (1392). بررسی رابطه رهبری توزیع‌شده و عملکرد سازمانی معلمان شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشددانشگاه تهران.
تورانی، حیدر. (1393). کاربست مدیریت فرآیندمدار در مدرسه. تهران: انتشارات منادی تربیت.
تورانی، حیدر. (1393).مدیریت فرآیندمدار در مدرسه. تهران: انتشارات منادی تربیت.
حسن‌زاده فروغی، علی. (1392). مدیریت آموزشی در مدارس امروز. تهران: انتشارات آوای نور.
حسینی‌کوکمری، پریسا؛ ماشالاهی، علیرضا؛ و بقایی، رحیم. (1394). نقش واسطه‌ای عزت نفس سازمانی در رابطه بین حمایت سازمانی ادراک‌شده با تعهد سازمانی و خشنودی شغلی پرستاران. مجله دانشکدهپرستاریوماماییارومیه، 13(1): 63- 55.
حقیقی‌کفاش، مهدی؛ و جلائیان دهقانی، محمود. (1393). بررسی نقش تعدیل‌کنندگی کانون کنترل کارکنان بر رابطه بین سبک رهبری و تعهد سازمانی. فصلنامه مطالعات مدیریت، 22(73): 143- 121.
خوشبختی، جعفر؛ کشتی‌دار، محمد؛ و زنده‌بودی، مهدی. (1390). ارتباط بین رهبری خدمتگزار و تعهد سازمانی کارکنان هیئت‌های ورزشی استان بوشهر. مطالعات مدیریت ورزشی، 16: 130- 113.
درگاهی، حسین؛ و سادات طهرانی، غزال. (1393). بررسی ارتباط بین اخلاق مدیریت و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، 7(1): 52- 43.
رمضانی‌نژاد، رحیم؛ همتی‌نژاد، مهرعلی؛ اندام، رضا؛ زارع، صبا؛ و صادق‌پور، نعمت‌الله. (1390). رابطه سبک­های رهبری تحول‌گرا و عمل‌گرای مدیران مدارس با تعهدسازمانی دبیران تربیت بدنی. پژوهش در مدیریت ورزشی، 1(1): 72- 63.
رنجبریان، رسول؛ موسی‌پور، نعمت‌الله؛ و قزل‌ایاق، محمد. (1384). رابطه بین عزت‌نفس و نیاز به کسب موفقیت کارکنان سازمانهای دولتی. فصلنامه مطالعات مدیریت، 48: 102- 85.
زکی، محمدعلی. (1388). تعهد سازمانی معلمان و بررسی عوامل مؤثر بر آن. مجله علوم انسانی، 17(77): 124- 97.
سرایداریان، حمید. (1393). در مسیر سرآمدی، آموزش تعالی سازمانی ویژه کارکنان. تهران: انتشارات منادی تربیت.
شفیعی‌نیک، اصغر. (1392). توانمندسازی عزت نفس سازمانی در کارکنان ناجا با تأکید بر رویکرد تربیتی. بصیرت و تربیت اسلامی، 10(24): 78- 49.
شمس مورکانی، غلامرضا؛ بوستان‌کار، مریم؛ و علی‌یاری، سعادت. (1391). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی نیروی انسانی: یک مطالعه موردی. دو فصلنامه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 5(9): 49- 34.
شیرازی، علی؛ و احمدی زهرانی، مریم. (1393). رابطه جو اخلاقی سازمان با اعتماد سازمانی و تعهد سازمانی دبیران دوره متوسطه. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(4): 64- 41.
صادقیان، فاطمه؛ عابدی، محمدرضا؛ و باغبان، ایران. (1387). نقش عزت نفس سازمانی در توانمندسازی کارکنان سازمان. فصلنامه بهداشت روان، 23: 11- 4.
صادقیان، فاطمه؛ عابدی، محمدرضا؛ و باغبان، ایران. (1389). بررسی رابطه بین عزت نفس سازمانی با تعهدسازمانی و رضایت شغلی در کارکنان آموزش و پرورش. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 2(4): 125- 109.
عابدی، احیا؛ رضوی، محمدحسین؛ و فرزان، فرزام؛ (1392). بررسی و مقایسه تعهد سازمانی معلمان تربیت بدنی استان خراسان شمالی. پژوهش‌نامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 9(17): 159- 143.
عباسیان، عبدالحسین؛ ابوالقاسمی، محمود؛ قهرمانی، محمد؛ و پرداختچی، محمدحسن. (1391). بررسی رابطه سبک رهبری توزیعی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مدارس راهنمایی شهر تهران. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 6(3) : 108- 85.
عزیزی، مهدی. (1393). بررسی رابطه رهبری توزیع‌شده مدیران و اعتماد سازمانی دبیران مدارس دولتی مقطع متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 93- 94. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
علامه، سیدمحسن؛ شعبانی نفت‌چالی، جواد؛ خزایی پول، جواد؛ وریچ‌کاظمی، رضا؛ و امانی، مجتبی. (1393).ارایه مدل ساختار ارتباطی بین رهبری معنوی ادراک شده با تعهد، رفتار شهروندی و عملکرد پرستاران.فصلنامه مدیریت پرستاری، 3(2): 60-52.
غلامی، خلیل؛ صحرانورد تشتیفاتی، یوسف؛ و عزیزی، نعمت‌الله. (1393). بررسی وضعیت رهبری توزیع‌شده در مدارس متوسطه‌ی شهر سنندج. فصلنامه پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، 1(1): 48- 23.
فخاریان، جلاله؛ شهامت، نادر؛ و امیریان‌زاده، مژگان. (1393). رابطه سبک مدیریت مشارکتی با تعهد سازمانی و سلامت روانی دبیران دبیرستانها. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(1): 234- 221.
فرح‌بخش، سعید. (1391). مدیریت روابط انسانی سازمان‌های آموزشی. تهران: نشر آییژ.
قلی‌پور، آرین. (1393). مدیریت منابع انسانی. تهران: انتشارات سمت.
قلی‌پور، آرین. (1390). مدیریت رفتار سازمانی. تهران: انتشارات سمت.
کریتنر، رابرت؛ و کینیکی، آنجلو. (1390). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه علی‌اکبر فرهنگی و حسین صفرزاده، تهران: انتشارات برآیند پویش.
کشاورز، لقمان؛ همتی‌نژاد، مهرعلی؛ و آزادواری، سمیرا. (1393). تدوین مدل ارتباطی بین هوش هیجانی و سبک رهبری مدیران با تعهد سازمانی کارکنان در سازمان ورزش شهرداری تهران. مطالعات مدیریت ورزشی، 26: 198- 181.
لشکربلوکی، غلامرضا؛ جعفری، ناصر؛ و فضلی‌خانی، منوچهر. (1390). برنامه‌ریزی آموزشی و آموزش برنامه‌ریزی. تهران: انتشارات ابوعطا.
محمدداودی، امیرحسین؛ و حسینی، طاهره. (1392). بررسی رابطه رهبری توزیعی و توانمندسازی دبیران؛ مطالعه موردی. فصلنامه مطالعات منابع انسانی، 3(10): 72- 57.
مهربانی، زهرا. (1390). رابطه ویژگی‌های شخصیتی مدیران مدارس متوسطه با وضعیت رهبری توزیعی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد.
هومن، حیدرعلی. (1387). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.
یاسینی، علی؛ زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ نوه ابراهیم، عبدالرحیم؛ و آراسته، حمیدرضا. (1391). بررسی نقش میانجی‌گر احساس کارآمدی در تأثیرگذاری سبک رهبری توزیع‌شده بر تعهدسازمانی و رضایت شغلی کارکنان مدارس دولتی. مدیریت دولتی، 4(4): 148- 129.
یاسینی، علی؛ عباسیان، عبدالحسین؛ و یاسینی، طاهره. (1392). نقش سبک رهبری توزیعی مدیران بر عملکرد شغلی معلمان مدارس متوسطه شهر مهران: ارائه یک مدل. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4(1): 50- 33.
یاسینی، علی؛ محمدی، فایق؛ یاسینی، طاهره. (1393). تأثیر رهبری توزیع‌شده بر تعهدسازمانی و رضایت شغلی معلمان مدارس ابتدایی کرج (بررسی نقش میانجی‌گر متغیر خوش‌بینی تحصیلی معلمان). دو فصلنامه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 6(12): 176- 146.
Cenkci, T. & Otken, A. B. (2014). Organization-based self-esteem as a moderator of the relationship between employee dissent and turnover intention. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 150: 404 - 412.
Elmore, R. (2000). Bulding a new structure for school leadership. American Educator, 23 (4): 6- 13.
Firestone W. A., & Martinez M. C. (2007). Districts, teacher leaders, and distributed leadership: Changing instructional practice. Leadership and Policy in Schools, 6: 3-35.
Gordon, Z. (2005). The effect of distributed leadership on student achievement, (Doctoral Dissertation, Central Connecticut State University, 2005).
Harris, A. (2009). Disributed Leadership Different Perspectives. University of London: Institute of Education.
Hulpia, H., & Devos, G. (2010). How distributed leadership can make a difference in teachers’ organizational commitment? A qualitative study. Teaching and Teacher Education, 26: 565-575.
Hulpia, H., Devos, G., & Rosseel, Y. (2009). The relationship between the perception of distributed leadership in secondary schools and teachers’ and teacher leaders’ job satisf-action and organizational commitment. School Effectiveness and School Improvement, 20: 291-317.
Hulpia, H., Devos, G., & Van Keen, H. (2010). The Influence of Distributed Leadership on Teachers’ Organizational Commitment: A Multilevel Approach. The Journal of Educational Research, 103:40 -52.
Hulpia, H., Devos, G., & Van Keen, H. (2011). The Relation Between School Leadersh-ip From a Distributed Perspective and Teachers' Organizational Commitment: Examining the Source of the Leadership Function. Educational Administration Quarterly, 47(5): 1- 44.
Iles, P., Feng, Y. (2011). Distributed leadership, knowledge and information management and team performance in Chinese and Western groups. Journal of Technology Management in China, 6(1): 26-42.
Kennedy, J. R., & Anderson, R. D. (2005). Subordinate–manager gender combination and perceived leadership style influence on emotions, self-esteem and organizational commitment. Journal of Business Research, 58, 115-125.
Lee, J., & Peccei, R. (2007). Perceived organizational support and affective commitment:the mediating role of organizational-based self-esteem in the context of job insecurity.Journal of organizational behavior, 28 (6): 661-685.
Mathieu, J. E., & Zajac, D.M. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment. Psychological Bulletin, 108: 171-194.
Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizati-onal commitment. Human Resource Management Review, 1:61-89.
Neininger, A.­, Lehmann-Willenbrock, N., Kauffeld, S., & Henschel, A. (2010). Effects of team and organizational commitment - A longitudinal study. Journal of Vocational Behavior, 76(3): 567-579.
Neuman, M., & simouns, w. (2000).leadership for student learning. Phi Delta Kappan September, 82 (1): 9-12.
Nir, A. E. (2002). School-based management and its effect on teacher commitment. International Journal of Leadership in Education, 5: 323-341.
Pierce, J. L., Gardner, D. G., Cummings, L.L. & Dunham, R. B. (1989). Organization-based self-esteem, construct definition, measurement and validation. Academy of management journal, 32: 622-648.
Pierce, J. L., & Gardner, D. G. (2004). Self - esteem within the work and Organizational context: A review of the Organization-based self-esteem literature. Journal of management, 30(5): 591-622.
Rivers. SH. D. (2010). Leadership as a distributed phenomenon: a study of shared roles and grade student achievement. ProQuest Publisher. Dissertation publishing. UMI Number: 3412486.
Robinson, V. (2008). Forging the links between distributed leadership and educational outcomes. Journal of Educational Administration, 46(2): 241-256.
Tang, T. L., Gilbert, P.R. (1994). Organization based self esteem among mental health workers: A replication and extension, Public personnelManagement, 23(1): 127-134.