الگویی برای افزایش بهره‌وری پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشیار دانشگاه تربیت معلم

3 استادیار موسسه برنامه ریزی آموزش عالی

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائه  الگویی برای افزایش بهره­وری پژوهشی اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی است. جهت ارائه مدل بهره­وری پژوهشی با بهره­گیری از نظریه مبنایی (GT) با هفت گروه از اطلاع­رسانان کلیدی با استفاده از روش مصاحبه عمیق گفتگو گردید و سپس با طی فرایند کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی به الگوی بهره­وری پژوهش دست یافت. در الگوی بدست آمده موجبات علی، سطوح مداخله و عوامل، پیامدها و نتایج و هم­چنین عوامل زمینه­ای مورد بحث قرار گرفته است. سپس در بخش مطالعات کمی و میدانی از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه براساس مدل نظریه مبنایی حاصل از مصاحبه­ها ساخته شد. محتوای پرسشنامه دربرگیرنده مولفه­هایی شامل عوامل بهره­وری پژوهشی اعضای هیات علمی، تسهیل­گران، پیامدها و زمینه­های بروز بهره­وری پژوهشی است. که در بخش عوامل، در دو قالب درونی و بیرونی 75 عامل، در بخش تسهیل­گران بهره­وری پژوهش 10 مولفه، در بخش نتایج 11 مولفه و نهایتا در بخش عوامل زمینه­ای 6 مولفه لحاظ شد. موجبات علی (درونی و برونی) بهره­­­­­وری پژوهشی در این مقاله یک مدل نهایی معادلات ساختاری از بهره­وری پژوهشی اعضای هیات علمی ارائه می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Developing a Model for Increasing Research Productivity of University Faculty Member: a Case Study of Shahid Beheshti University

نویسندگان [English]

  • Akbar Faraji armaki 1
  • Hamidreza Arasteh 2
  • Maghsoud Ferasatkhah 3
1 PhD student of Shahid Beheshti University
2 Associate Professor of Tarbiat Moallem University
3 Assistant Professor of Higher Education Planning Institute
چکیده [English]

The purpose of this study was to develop a model for increasing research productivity of faculty members at ShahidBeheshtiUniversity. Using the mixed (explanatory) methods design, the researcher conducted in-depth interviews with seven groups of key informants to develop this model. Appling the open, axial and selective encoding, the initial research productivity model for the faculty members was obtained. In this study, the initial model, mediating factors, intervening levels, results, implications, and contextual factors are discussed. Using quantitative research and questionnaire, this model was tested and approved. In quantitative research, structured interviews with experts were conducted on the basis of the questionnaire developed by the researcher. The content of the questionnaire included factors of   research productivity, facilitators, outcomes and settings in order to reveal research productivity. Subscales of the questionnaire were: the mediating internal and external factors (75 items), the facilitators of research productivity (10 items), the results (11 items) and finally the contextual factors (6 items). The reliability of the subscales of the questionnaire was satisfactory, with alpha coefficients ranging from ranging from 0.72 to 0.92.  A sample of 72 faculty members from 16 faculties and research centers at ShahidBeheshtiUniversity, has examined the initial model. Finally, data were analyzed using structural equation modeling.

کلیدواژه‌ها [English]

  • research productivity
  • faculty members
  1. ابطحی، حسین و کاظمی، بابک (1379). بهره‌وری. تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
  2. بازرگان، عباس (1387). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته. تهران: نشر دیدار.
  3. بیرن بائوم، رابرت (1382). دانشگاه‌ها چگونه کار می‌کنند؟. ترجمه حمیدرضا آراسته، تهران: موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی.
  4. پاریاد، رحمان و همکاران (1383). بررسی موانع ساختاری پژوهش در بین اعضای هیأت علمی گروه‌های آموزشی علوم انسانی دانشگاه‌های اصفهان و منطقه غرب کشور. مجموعه مقالات همایش آموزش عالی و توسعه پایدار، تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  5. بک هارد، ریچارد و وندی پریتچارد (1382). مدیریت تحول و بهره‌وری. ترجمه مهدی ایران نژاد پاریزی، تهران: مدیران.
  6. پایا، علی (1384). دانشگاه، تفکر علمی، نوآوری و حیطۀ عمومی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  7. توفیقی، جعفر و فراستخواه، مقصود (1381). لوازم ساختاری توسعه علمی کشور. فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شمارۀ 25.
  8. توفیقی، جعفر و مقصود فراستخواه (1381)، مبانی توسعه علمی در محیط جهانی و موانع تاریخی آن در ایران. مجموعه مقالات چهل و هفتمین نشست رؤسای دانشگاه‌ها و مراکز علمی و تحقیقاتی کشور.
  9. حمیدی زاده، محمدرضا (1383). بهره‌وری در آموزش عالی. دائره المعارف آموزش عالی. بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی.
  10. چلبی، مسعود و معمار، ثریا (1384). بررسی عرضی- ملی عوامل کلان مؤثر بر توسعه علمی. فصلنامه پژوهشی و برنامه‌ریزی آموزش عالی، شماره‌های 37 و 38.
  11. ذاکرصالحی، غلامرضا (1383). دانشگاه‌های آینده: بررسی ابعاد تحول در آموزش عالی. مجموعه مقالات همایش آموزش عالی و توسعه پایدار، تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  12. رابینز، استیفن پی. (1378). مبانی رفتار سازمانی. ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  13. رابینز، استیفن پی. و دیوید ای. دسنزو (1379). مبانی مدیریت. ترجمه سید محمد اعرابی و همکاران، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  14. راولی، دانیل جیمز و همکاران (1382). تغییر راهبردی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی. ترجمه حمیدرضا آراسته، تهران: انتشارات دانشگاه امام حسین.
  15. رفیع پور، فرامرز (1383). موانع رشد علمی ایران و راه‌حل‌های آن. تهران: شرکت سهامی انتشار.
  16. رمزدن، پاول (1380). یادگیری رهبری در آموزش عالی. ترجمه عبدالرحیم نوه ابراهیم و همکاران، تهران: انتشارات دانشگاه علوم پایه دامغان.
  17. رمضانی، رضا (1381). مشکلات کنونی دانشگاه‌ها و نظام توسعه علمی کشور. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 25.
  18. سانیال، بیکاس سی. (1379). نوآوری در مدیریت دانشگاهی. ترجمه ویدا میری و عبدالرحیم نوه ابراهیم، تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  19. عبداللهی، حسین (1387). طراحی مدلی برای سنجش بهره‌وری آموزشی اعضای هیات علمی دانشکده‌های علوم انسانی دانشگاه تهران. رساله دکتری دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه تهران.
  20. علی بیگی، امیرحسین (1386). تحلیل بهره‌وری پژوهشی اعضای هیات علمی: مطالعه موردی دانشگاه رازی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شمارۀ 46.
  21. فراستخواه، مقصود (1388). ارزیابی کیفیت آموزش عالی ایران: کاربردی از نظریه مبنایی. تهران: موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  22. فراستخواه، مقصود و کیوانی، جعفر (1382). قطب‌های علمی: فلسفه، الگوها و کارکردها. همایش قطب‌های علمی کشور. تهران توسعه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  23. فرودر، جیمز (1383). بهره‌وری هیات علمی. ترجمه حمیدرضا آراسته، دائره‌المعارف آموزش عالی، تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
  24. قانعی‌راد، محمدامین (1385). تعاملات و ارتباطات در جامعه علمی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  25. قدیریان، عباسعلی و اصیلی، غلامرضا (1384). رسالت دولت، دانشگاه و صنعت در توسعه ملی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، شماره‌های 37 و 38.
  26. کنگرانی، مهدی (1385). چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران و قانون برنامه چهارم توسعه. تهران: انتشارات جمال الحق.
  27. ویلیامز، مک. جی. (1373). دگرگونی در برنامه‌های آموزشی و درسی رشته‌های مهندسی. ترجمه مرتضی خلخالی، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 5.
  28. هال، ریچارد اچ. (1381). سازمان. ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش-های فرهنگی.
  29. یمنی دوزی سرخابی، محمد (1380). برنامه‌ریزی توسعه در دانشگاه‌ها. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  30. Bramwell, A. & Wolf, D.A. (2008). Universities and regional economic development: The entrepreneurial university of waterloo available at: www.sciencedirect.com
  31. Cameron A. & Quinn A. (2000). Diagnosing and changing organizational Culture. New Jersey: Upper Saddle River.
  32. Carayol, M. & Matt, M. (2006). Individual and collective determents of academic scientists-productivity. Information Economics and Policy, vol.18, pp. 55-72
  33. Daigle, R. J & Arnold, V. (2000.) An analysis of the research productivity of AIS faculty. International. Journal of Accounting Information Systems, Vol. 1.
  34. Hansen, J.A. & Lehman, M. (2006). Agent of change: Universities as development hubs. Journal of Cleaner Production, Vol. 1, pp. 820-329.
  35. Kotrlik, J.; Bartlett, j.; Higgings, C.; & Williams, H. (2002). Factors associated with research productivity of agricultural education faculty. 28th Annual National Agricultural Education Research Conference, December, pp. 195-206.
  36. Mowery, D.C. (2001). The changing role of universities in the 21st century USA R & D system. 26th Annual AAAs Colloquium on Science and Technology Policy. Washington, DC.
  37. Wichian, S.N.; Wongwanich, S. & Bowarnkitiwong, S. (2009). Factors affecting research productivity of faculty members in government universities.
  38. William, A. (2002). Factors associated with research productivity of agricultural education faculty. Journal of Agricultural Education, 43 (3).