تبیین رابطه رفتار تحول‌آفرین مدیر و برون‌دادهای عملکرد شغلی معلمان بر مبنای نظریه هویت اجتماعی (مورد مطالعه مدارس دولتی شهر ایلام)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت دانشگاه ایلام

چکیده

بر مبنای نظریه هویت اجتماعی، هدف مطالعه حاضر آزمون الگوی تبیین‌کننده تأثیر رفتار تحول‌آفرین رهبری بر رفتار خلاق و رفتارهای شهروندی سازمانی است. در این الگو تمایزات فردی و هویت جمعی به‌عنوان مکانیسم‌های هویت اجتماعی که به نوبه خود بازگوکننده نقش ویژگی‌ها و جهت‌گیری‌های اجتماعی افراد در تأثیرگذاری رفتار رهبری تحول‌آفرین بر برون‌دادهای عملکرد شغلی و سازمانی است، بیان شده‌اند. الگوی مفهومی پژوهش در دو سطح فردی و گروهی تدوین شد و با استفاده از داده‌های حاصل از دو نمونه 270 نفری معلمان و 50 نفری مدیران مدارس راهنمایی دولتی شهر ایلام آزمون شد. الگویابی معادلات ساختاری جهت آزمون الگو بکار گرفته شد و نتایج نشان داد که رفتارهای تحول‌آفرین رهبری متمرکز بر گروه و متمرکز بر فرد، اثرات متفاوتی در بروز تمایز فردی و هویت جمعی دارند. یافته حاکی است که تمایز فردی نقش میانجی‌گر در رابطه بین رهبری تحول‌آفرین متمرکز بر گروه و رفتارهای شهروندی سازمانی ایفا می کند، در حالی که هویت جمعی رابطه بین رفتار تحول‌آفرین رهبری و رفتار شهروندی سازمانی نسبت به فرد و گروه را تعدیل می‌نماید. در این پژوهش کاربردهای نظری و عملی برای پژوهش‌های آینده نیز مورد بحث قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Transformational Behaviors of School principals and Job Performance Outcomes Based on Social Identity Theory: A Case Study of Public Schools in Ilam

نویسنده [English]

  • Ali Yasini
Assistant Professor of Management Department, Ilam University
چکیده [English]

Based on social identity theory, this study provides a model explaining the underlying process through which transformational leadership influences creative behavior and organizational citizenship behaviors. Individual differentiation and group identification are proposed as social identity mechanisms reflecting the characteristics of personal and collective identity orientations that underpin the differential effects of transformational leadership behaviors on performance outcomes. The model is tested with data from a sample of 270 teachers and 50 principals of secondary schools located in Ilam. Results of hierarchical linear modeling (HLM)provide support for the model whereby group-focused and individual-focused transformational leadership behaviors exert differential impacts on individual differentiation and group identification. Furthermore, individual differentiation mediates the relationship between individual-focused transformational leadership and creative behavior, whereas group identification mediates the relationships between group-focused transformational leadership and OCBs toward individuals and groups. Implications for theory and practice are discussed and future research directions are outlined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • transformational leadership
  • individual differentiation
  • group identification
  • creative behavior
  • OCB
  • social identity theory
تسلیمی، م. س.، بازرگان، ع.، موسی خانی، م.، و الوداری، ح. (1390). تدوین الگوی توسعه رهبری تحول­آفرین در دانشگاه­های کشور در راستای تعدیل بیگانگی شغلی (مورد مطالعه: دانشگاه پیام­نور). مجله مدیریت دولتی، 3(8): 38-19.
رضائیان، ع.، اسمعیلی گیوی، ح. ر.، و ابراهیمی، ع. (1388). ارایه الگوی شکل­گیری رهبری کاریزماتیک در سازمان از دیدگاه مدیریت برنامه ریزی راهبردی. مجله مدیریت دولتی، 1(3): 50-35.
زین آبادی، ح. ر. (1390). رهبری تحولی و رفتار شهروندی سازمانی در مدرسه: باز آزمون و تغییر یک الگوی آزمون شده در صنعت، مجله مدیریت دولتی، 3(7): 80-63.
قلی پور، آ.، پورعزت، ع. ا.، و محمدی، ف. (1390). تبیین عوامل درون سازمانی و برون سازمانی مؤثر بر ساخت سازمانی هویت در سازمان های دولتی. مجله مدیریت دولتی، 3(7): 166-149.
قنبری، س.، و اسکندری، ا. (1393). روابط ساده و ترکیبی سبکهای رهبری تحولی، تبادلی با اثربخشی سازمانی در مدارس هیأت امنایی و عادی.  دو فصلنامهمدیریتوبرنامه ریزیدرنظام­هایآموزشی. دوره 6، شماره 11، پاییز و زمستان 1392: 127-111.
یاسینی، ع.، محمدی، ف.، و یاسینی، ط. (1393). تأثیر رهبری توزیع شده بر تعهد سازمانی و رضایت شغلی معلمان مدارس ابتدایی کرج (بررسی نقش میانجیگری متغیر خوش بینی تحصیلی معلمان). دو فصلنامهمدیریتوبرنامه ریزیدرنظام­هایآموزشی، دوره 6، شماره12 ، بهار و تابستان 1393: 176-146.
Hogg, M. A. (2001). A social identity theory of leadership. Personality and social psychology review, 5(3), 184-200.
Tse, H. H., & Chiu, W. C. (2014). Transformational leadership and job performance: A social identity perspective. Journal of Business Research, 67(1), 2827-2835.
Ashforth, B. E., & Humphrey, R. H. (1993). Emotional labor in service roles: The influence of identity. Academy of Management Review, 18, 88–115.
Avolio, B. J. (1999). Full leadership development: Building the vital forces in organizations. Thousand Oaks, CA: Sage Press.
Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal ofPersonality and Social Psychology, 51, 1173–1182.
Bass, B. M. (1985). Leadership and performance beyond expectations. New York: Free Press.
Bass, B. M., Avolio, B. J., Jung, D. J., & Berson, Y. (2003). Predicting unit performance by assessing transformational and transactional leadership. The Journal of Applied Psychology, 88, 207–218.
Bono, J. E., & Judge, T. A. (2003). Self-concordance at work: Toward understanding the motivational effects of transformational leaders. Academy of Management Journal,17, 5–18. Brewer, M. B., & Gardner, W. L. (1996). Who is this “we”? Levels of collective identity and self representations. Journal of Personality and Social Psychology, 71, 83–93.
Brickson, S. (2000). The impact of identity orientation on individual and organizational outcomes in demographically diverse settings. Academy of Management Review, 25, 82–101.
Christ, O., van Dick, R., Wagner, U., & Stellmacher, J. (2003). When teachers go to the extra mile: Foci of organizational identification as determinants of different forms of organizational citizenship behavior among school-teachers. The British Journal of Educational Psychology, 73, 239–290.
Cicero, L., & Pierro, A. (2007). Charismatic leadership and organizational outcomes: The mediating role of employees' work-group identification. International Journal ofPsychology, 42, 297–306.
Colbert, A. E., Kristof-Brown, A. L., Bradley, B. H., & Barrick, M. R. (2008). CEO transformational leadership: The role of goal importance congruence in top management groups. Academy of Management Journal, 51, 81–96.
Dansereau, F., Alutto, J. A., & Yammarino, F. J. (1984). Theory testing in organizational behavior:The varient approach. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Doosje, B., & Ellemers, N. (1997). Stereotyping under threat: The role of group identification. In R. Spears, P. J. Oakes, N. Ellemers, & S. A. Haslam (Eds.), The social psychology of stereotyping and group life (pp. 257–272). Oxford, UK: Blackwell.
Ellemers, N., Kortekaas, P., & Ouwerkerk, J. (1999). Self categorization, commitment to the group and social self esteem as related but distinct aspects of social identity. European Journal of Social Psychology, 28, 371–398.
George, J. M., & Zhou, J. (2001). When openness to experience and conscientiousness are related to creative behavior: An interactional approach. The Journal of AppliedPsychology, 86, 513–524.
Goncalo, J. A., & Staw, B. M. (2006). Individualism–collectivism and group creativity.Organizational Behavior and Human Decision Processes, 100, 96–109.
Haslam, S. A., Powell, C., & Turner, J. C. (2000). Social identity, self-categorization and work motivation: Rethinking the contribution of the group to positive and sustainable organizational outcomes. Applied Psychology: An International Review, 49, 319–339.
Hogg, M. A., & Terry, D. J. (2000). Social identity and self-categorization processes in organizational contexts. Academy of Management Review, 25, 121–140.
Hornsey, M. J., & Jetten, J. (2004). The individual within the group: Balancing the need to belong with the need to be different. Personality and Social Psychology Bulletin, 8, 248–264.
Wang, H., Law, K. S., Hackett, R. D., Wang, D., & Chen, Z. X. (2005). Leader–member exchange as a mediator of the relationship between transformational leadership and followers' performance and organizational citizenship behavior. Academy of ManagementJournal, 48, 420–432.
Wu, J. B., Tsui, A. S., & Kinicki, A. J. (2010). Consequences of differentiated leadership in groups. Academy of Management Journal, 53, 90–106.
Yammarino, F. J. (1990). Individual- and group-directed leader behavior descriptions.Educational and Psychological Measurement, 50, 739–759.
Yasini, A.­ (2014). ­Distributed Leadership and Teacher Commitment. Educational administration management and leadership Journal. (in press). XX- XX (2014).