رابطه رهبری اصیل و رفتار شهروندی سازمانی معلمان: با نقش واسطه‌ای خوش‌بینی تحصیلی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل علی رابطه‌ی رهبری اصیل و رفتار شهروندی سازمانی معلمان مقطع ابتدایی با توجه به نقش واسطه‌ای خوش‌بینی تحصیلی معلمان به روش تحلیل مسیر انجام شد. برای این منظور 210 نفر (153 زن و 57 مرد) از میان معلمان مقطع ابتدایی شهرستان آباده در سال تحصیلی 94-93 به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه‌ی خودگزارشی مشتمل بر مقیاس‌های رهبری اصیل (اولیو، گاردنر و ولومبوا، 2008)، خوش‌بینی تحصیلی (وین هوی، 2005) و رفتار شهروندی سازمانی (ارگان وکانوسکی، 1989) پاسخ دادند. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مولفه‌های رهبری اصیل (خودآگاهی، پردازش متوازن، اخلاق‌مداری و شفافیت رابطه‌ای) از طریق واسطه‌گری مؤلفه‌های خوش‌بینی تحصیلی معلمان به‌صورت غیرمستقیم و مثبت رفتار شهروندی سازمانی معلمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هم‌چنین یافته‌ها نشان داد که از میان مؤلفه‌های رهبری اصیل دو مؤلفه شفافیت و اخلاق‌مداری بیشترین اثر غیرمستقیم را بر رفتار شهروندی سازمانی دارا می‌باشد. هم‌چنین از میان مؤلفه‌های خوش‌بینی تحصیلی مؤلفه خودکارآمدی دارای بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر رفتار شهروندی سازمانی می‌باشد. ضمنا 33/0 از واریانس رفتار شهروندی سازمانی معلمان توسط دو متغیر رهبری اصیل و خوش‌بینی تحصیلی تبیین گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Authentic Leadership and Teachers:’ Organizational Citizenship Behavior

نویسندگان [English]

  • Ahmad Rastegar 1
  • Saed Talebi 1
  • Zahra Nadi 2
  • Mohammad Hasan Seif 1
1 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Payame Noor University
2 Master student of educational research, Payame Noor University
چکیده [English]

The aim of this study is to present a Causal Model of the Authentic Leadership and Organizational Citizenship behavior with the mediating role of Academic Optimism by analyzing path among Abadeh Primary School Teachers. For this purpose, 210 people (153 women and 57 men) of the primary school teachers in the educational year of 2014-2015 in Abadeh were selected by simple random sampling. A self-report questionnaire consisted of authentic leadership scale (Avolio, Gardner and Walumbwa, 2007), Academic optimism (Wayne Hoy, 2005) and organizational citizenship behavior (Organ & Kanovsky, 1989) was responded. The method of study is correlational. The results showed that Authentic Leadership elements, (Self-awareness, Balanced processing, Internalized moral perspective and Relational transparency) via intermediary role of Academic optimism elements, affected the organizational citizenship behaviors of the teachers positively and indirectly. The findings also showed that among the elements of the authentic leadership, both relational transparency and the ethical leadership have the greatest indirect influence on the organizational citizenship behavior. Also, among the components of Academic optimism, efficacy has the highest direct positive effect on organizational citizenship behavior. Meanwhile 33/0 of the variance in the organizational citizenship behavior was explained by two variables including scientific leadership and academic optimism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic optimism
  • organizational citizenship behavior
  • authentic leadership

مراجع

زارعی، متین و احمدی، حسن (1388). نقش دانشگاه در توسعه رفتار شهروندی سازمانی، فصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی. 13(1)، 42-22 .
عسگری، علی و فتوت، زهرا (1393). خوش‌بینی تحصیلی معلمان و رفتار شهروندی سازمانی. مجله تحقیقات نظام سلامت، 10(1)، 125-114.
فیضی، طاهره و عبادی، زهرا (1389). ارتباط میان رفتار شهروندی سازمانی و جو سازمانی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. دو فصلنامه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 3(4)، 115-98.
کردعلیوند، علی اکبر (1393). بررسی نقش خوش‌بینی تحصیلی در رفتارهای شهروندی سازمانی معلمان مدارس ابتدایی شهر خرم آباد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، تهران.
نعمتی، سمیه (1393). تأثیر سبک رهبری توزیعی مدیران بر انگیزش شغلی و خوش بینی تحصیلی معلمان مدارس متوسطه شهر سنندج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه کردستان.
فتحی واجارگاه، کورش؛ کشاورز، سوسن؛ تاجیک اسمعیلی عزیز الله؛ خسروی، علی اکبر؛ دیبا واجری، طلعت (1392). مدرسه زندگی باید در پی تربیت کدام شهروند مطلوب باشد؟. فصلنامه مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 6(11)، 44-9.
نیک‌پی، ایرج (1393). بررسی تاثیر ادراک رهبری اصیل بر رفتار شهروندی سازمانی از طریق سرمایه روان شناختی در میان اعضای هیات علمی دانشگاه‌های خرم آباد. پایان‌نامه دکترا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.
Adams, C. M., & Forsyth, P. B. (2011). Student academic optimism: Confirm ing a construct. In M. DiPaola & P. B. Forsyth (Eds.). Leading research in educational administration: A festschrift for WayneK. Hoy, 73–87.
Allen, A. M. (2011). Academic Ooptimism and instructional leadership in urban elementary schools. Dissertation Doctor of Education, Faculty of Education.
Bienstok.Carol C., Demoranville.Carol W., Smith.Rochel K. (2003). Organizational Citizenship Behavior and Service Quality. Journal of Services Marketing, 17(4), 357-378.
Bogler, R., & Nir, A. E. (2012). The importance of teachers' perceived organizational support to job satisfaction: What's empowerment got to do with it? Journal of Educational Administration, 50(3), 287-306.
Chan, W. Y., Lau, S., Nie, Y., Lim, S., & Hogan, D. (2008). Organizational and personal predictors of teacher commitment: The mediating role of teacher efficacy and identification with school. American Educational Research Journal, 45(3), 597–630.
Dean, S. D. (2011). Collegial leadership, teacher professionalism, faculty trust: predicting teacher academic optimism in elementary schools (Doctoral dissertation, The University of Alabama TUSCALOOSA).‏
DiPaola, M.F., &Tschannen-Moran, M. (2001).Organizational citizenship behaviour   in schools an ditsrelationship to school climate. Journal ofSchoolLeadership, 11,424–427.
Dipaola, M., Tarter, C. & Hoy, W. K. (2005). Measuring organizational citizenship behavior in schools: The OCB Scale. In Wayne K. Hoy & Cecil Miskel. Leadership and Reform in American Public Schools, Grenwich, CT. Information Age. 2(3), 321-3352.
Gardner, W. L., Cogliser, C. C., Davis, K. M. & Dickens, M. P. (2011). Authentic leadership: a review of literature and research on the agenda. Leadership Journal, 22, 1120-1145.
Goddard, R.D., Hoy, W.K., &Woolfolk -Hoy, A. (2000). Collective teacher efficacy: Its meaning, measure and effect on student achievement. American Educational Research Journal, 37(2), 479-507.
Harris, A. (2010). Leading system transformation. School leadership and management, 30(3), 197-207.‏
Hoy, W.K., & Sweetland, S.R. (2001). Designing better schools: The meaning and measure of enabling school structures.Educational Administration Quarterly, 37(3), 296-321.
Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Hoy, A. W. (2006). Academic optimism of schools: A force for student achievement. American educational research journal, 43(3), 425-446.‏
Karen Anderson (2012).Examining Relationships between Enabling Structures, Academic Optimism and Student Achievent. Dissertation Graduate Faculty of Auburn University, Degree of Doctor of Philosophy.
Katz, D. (1964). The motivational basis of organizational behavior. Behavior Science, 9(2), 131-146.
McNeil, A. J., Prater, D.L., & Busch, S. (2009).The effects of school culture and climate on student achievement. International Journal of Leadership in Education, 12(1), 73–84.
Mazutis, D. A. I. N. A., & Slawinski, N. A. T. A. L. I. E. (2007). The art of conversation: how authentic leaders influence organizational learning. Proceedings of OLKC, 662-675.‏
Messick, P. P. (2012). Examining relationships among enabling school Structures, academic optimism and organizational citizenship behaviors (Doc toral dissertation, Auburn University).‏
Oplatka, I. (2009). Organizational citizenship behavior in teaching: The consequences for teachers, pupils, and the school. International Journal of Educational Management, 23(5), 375–389.
Oplatka, I. (2006). Going beyond role expectations: Toward an understanding of the determinants and components of teacher organizational citizenship behavior. Educational Administration Quarterly, 42(3), 385-423.‏
Organ, D.W. (1988).organizational Citizenship Behavior: The good soldier syndrome. Lexington, MA. Flexing ton Books, 253-262.
Organ, D. W., & Konovsky, M. (1989). Cognitive Versus Affective Determinants of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Applied Psychology, 74(1), 157.        
Richards, D. A., Zhang, K., Jiao, C. (2010). Leadership and Organizational Citizenship Behavior: OCB-Specific Meanings as Mediators, Journal of Business and Psychology, Vol. 25.
Roux, S. (2010). The relationship between authentic leadership, optimism, self-efficacy and work engagement: An exploratory study (Doctoral dissertation, Stellenbosch: University of Stellenbosch).‏
Smith, P.A. & Hoy, W.K. (2007). Academic optimism and student achievement in urban elementary schools. Journal of Educational Administration, 45,556-568.
Vigoda-Gadot, E., Beeri, I., Birman-Shemesh, T., & Somech, A. (2007). Group-level organizational citizenship behavior in the education system: A scale reconstruction and validation. Educational Administration Quarterly, 43(4), 462–492.
Walumbwa, F. O., Avolio, B. J., Gardner, W. L., Wernsing, T. S., & Peterson, S. J. (2008). Authentic leadership: Development and validation of a theory-based measure. Journal of Management, 34, 89–126.
Yılmaz, K., Tasdan, M. (2009). Organizational citizenship and organizational justice in Turkish primary schools. Journal of Educational Administration, 47(1), 108-126.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار