ارزیابی عملکرد دانشگاه شهید بهشتی براساس مدل تعالی سازمانی EFQM

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی

3 کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عملکرد دانشگاه شهید بهشتی براساس مدل تعالی سازمانی EFQM به انجام رسیده تا با مشخّص کردن جایگاه این سازمان در مسیر تعالی، راه رسیدن به قلّه کیفیت را برای آن هموارتر سازد. و از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده‌ها به صورت آمیخته (کمّی- کیفی) بود. جامعه­ آماری 14743 نفری دانشگاه، با روش تصادفی طبقه­ای تعداد 683 نفر [اعضای هیأت علمی (123)، دانشجویان (375)، مدیران (6) و کارکنان (179)]، براساس جدول مورگان به­عنوان نمونه انتخاب شد. هم­چنین 200 نفر از کارکنان سازمان­هایی که با دانشگاه در ارتباط هستند نیز به­عنوان "افراد جامعه" منظور شدند. در بخش کیفی، 14 نفر از نخبگان آموزشی نیز جهت انجام مصاحبه انتخاب گردیدند. ابزار اندازه­گیری در بخش کمّی شامل سه پرسشنامه محقّق­ساخته برای اعضای هیأت علمی، مدیران و کارکنان، دانشجویان و افراد جامعه و ابزار بخش کیفی، مصاحبه بود. روایی ابزار به تأیید چند نفر از اعضاء هیأت علمی و کارشناسان مربوطه رسید و پس از آزمون اولیه، پایایی پرسشنامه‌ها با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 98/0، 81/0 و 60/0 محاسبه شد. جهت تحلیل داده‌های کمّی از شاخص­های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، توزیع فراوانی و درصد توزیع فراوانی) و آمار استنباطی (t تک نمونه­ای، تحلیل واریانس به­روش اندازه­های مکرر، آزمون تعقیبی شفه، آزمون فریدمن و منطق امتیازدهی EFQM) استفاده شد و جهت تحلیل داده‌های کیفی حاصل از مصاحبه از روش تحلیل محتوا استفاده به­عمل آمد. نتایج حاکی از آن است که بین میزان کاربست معیارهای مختلف مدل تعالی سازمانی EFQM در دانشگاه شهید بهشتی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج هم­چنین نشان داد که معیار "نتایج جامعه" در دانشگاه شهید بهشتی بالاترین رتبه را داشته و پس از آن به ترتیب معیارهای "نتایج کلیدی عملکرد"، "خطّ مشی و استراتژی"، "شراکت‌ها و منابع"، "نتایج کارکنان"، "رهبری"، "فرایند‌ها"، "نتایج مشتریان"، و "کارکنان" قرار دارند. بر حسب مدل EFQM، دانشگاه شهید بهشتی از 1000 نمره‌، نمره‌ 539.4 کسب کرد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Performance of Shahid Beheshti University Based on the EFQM Excellence Model

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Shams Mourkani 1
  • Mohammad Ghahramani 1
  • Zahra Maarefvand 2
  • Fatemeh Zanganeh 3
1 Faculty member of Shahid Beheshti University
2 PhD student in Higher Education Management, Shahid Beheshti University
3 Master of Educational Management, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The purpose of this study was to evaluate the performance of Shahid Beheshti University based on the EFQM excellence model in order to specify the pertinence of this organization in the way of excellence. The study was a mixture of both qualitative and quantitative methods application wise and methodologically. The sample included 683 people from the university [including faculty members (123), staff (179), managers (6), and students (375)], and 200 employees of those organizations having connection with this university. Stratified random sampling technique was used to select the sample. The tools used for gathering data were interviews and 3 questionnaires developed by the researchers for faculty members, managers and staff, students, and society members. The validity of the tools was determined by professors and experts. The Cronbach Alpha of the questionnaires related to the faculty members, managers and staff, students and the society members calculated to be 0.98, 0.81 and 0.60, respectively. Descriptive statistics (mean, standard deviation and percentage of frequency distribution) and inferential statistics (t-test, ANOVA, Scheffe test, Freedman test,and EFQM direction) were used for analyzing quantitative data, and content analysis was used for analyzing interview’s data.The results revealed that the extent of applying EFQM model criteria at Shahid Beheshti University shows meaningful difference. Also, the results showed that the criterion of “society results” in Shahid Beheshti University did have the highest score and after that other criteria were: key performance results, policy & strategy, partnerships & resources, people results, leadership, processes, customer results, and people. In general, Shahid Beheshti University obtained 539.4 out of 1000 on EFQM model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Evaluation
  • Performance
  • Quality
  • The EFQM excellence model
آخشیک، سمیه و فرج پهلو، عبدالحسین (1389). الگوی تعالی سازمانی و سنجش کیفیت مدیریت فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های علوم پزشکی: بررسی موردی دانشگاه‌های علوم پزشکی جندی شاپور. مجله مدیریت اطلاعات سلامت، دوره هفتم، شماره دوم، صص 171-161.
اقبال، فرزانه (1386). ارزیابی عملکرد حوزه‌ی منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان براساس مدل تعالی سازمانی EFQM. پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان.
ایزدی، صمد؛ صالحی عمران، ابراهیم؛ و قره باغی، محمد مهدی (1387). بررسی میزان رضایتمندی دانشجویان با توجه به معیار نتایج مشتری مدل EFQM: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه مازندران. مجله آموزش عالی ایران، 3، صص58-28.
پناهیان، حسین و پناهیان محمدرضا (1384). طراحی و استقرار مدل تعالی سازمانی بر اساس روش EFQM. نشریه بصیرت، شماره 36، ص 22.
جلوداری ممقانی، بهرام (1383). تعامل مدل EFQM و برنامه‌ی چهارم توسعه‌ی اقتصاد کشور.ماهنامه روش، شماره 88، ص 36.
شمس، غلامرضا و میرزاپور، سمیرا (1390). بررسی میزان کاربست مؤلفه­های مدل تعالی سازمانی EFQM در دانشگاه­ها: مطالعه موردی دانشگاه آزاد شهرکرد. چشم انداز مدیریت دولتی، 2(5)، صص. 132-115.
عزیزی، مسعود (1381). تعالی سازمانی، قرائتی نوین از مدیریت کیفیت جامع. ماهنامه تدبیر، شماره‌ی 121، ص116.
نادری، عزت الله و سیف نراقی، مریم (1388). روش­های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی: با تأکید بر علوم تربیتی. تهران: ارسباران.
ولادتی علی­آباد، امید (1390). بررسی کیفیت فعالیت‌های دانشگاه ارومیه بر اساس معیارهای مدل تعالی عملکرد کیفیت اروپا  EFQMاز دیدگاه اعضای هیأت علمی، کارکنان و دانشجویان دوره کارشناسی ارشد. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
 
Eskildsen, J. K.; Kristensen. K. & Juhi, H.J. (2001). The criterion weights of the EFQM Excellence model. International Journal of Quality & Reliability Management, Vol. 18, No. 8, PP. 783-795.
Vorria, E.P. (2009). Criteria requirements of the European business Excellence Model: A suggested approach. The TQM Journal, Vol. 21, No. 2, PP. 116-126.
Yong Kim, D. (2010). European foundation for quality management business Excellence Model. International Journal of Quality & Reliability Management, Vol. 27, No. 6, PP. 648-701.