الگوی ساختاری رابطه توانمندسازی روان‌شناختی و رضایت شغلی با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و خودتنظیمی (مورد مطالعه: دانشگاه خوارزمی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه خوارزمی

2 عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی ارتباط توانمندسازی روان‌شناختی و رضایت شغلی با نقش واسطه‌ای خودکارآمدی و خودتنظیمی است که با روش همبستگی و اجرا با پرسشنامه‌های توانمندسازی روان‌شناختی، خودکارآمدی، خودتنظیمی و رضایت شغلی بر روی 310 کارشناس حوزه‌ی ستادی دانشگاه خوارزمی در سال 1392، که به­روش سرشماری انتخاب شدند، انجام شد. مدل معادلات ساختاری در پژوهش شامل 1 سازه مکنون مستقل توانمندسازی روان‌شناختی و 3 سازه مکنون وابسته خودکارآمدی، خودتنطیمی، رضایت شغلی است. یافته­ها حاکی از تأثیر معنادار و مستقیم توانمندسازی روان‌شناختی بر خودکارآمدی (37/0γ = )، بر خودتنظیمی (55/0γ = )، و بر رضایت شغلی (86/0=γ )، تأثیر معنادار و مستقیم خودکارآمدی بر خودتنظیمی (34/0β = ) و بر رضایت شغلی (37/0β = ) و تأثیر معنادار و معکوس خودتنظیمی بر رضایت شغلی (54/0- β =) در مدل است. نتایج بیان‌گر تأثیر مستقیم توانمندسازی روان­شناختی با مضمون خودمختاری، ریسک­پذیری، رشد شخصی و مسئولیت بیشتر در تصمیم­گیری بر خودکارآمدی یعنی قضاوت فرد درباره توانایی­هایش برای سازماندهی، اجرای وظایف و مقابله با مشکلات شغلی و نیز تأثیر مستقیم هر دو سازه بر میزان خودتنظیمی و شکل­گیری رضایت شغلی و متعاقباً موفقیت سازمان است؛ در حالی‌که، خودتنظیمی با مفهوم تلاش منظم جهت کسب اهداف شخصی و سازمانی تأثیر غیرمستقیم بر رضایت شغلی داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural Model of Relationship between Psychological Empowerment and Job Satisfaction, and Mediating Role of Self-Efficacy and Self-Regulation (Case Study: University of Kharazmi)

نویسندگان [English]

  • Azam PahlavanSadegh 1
  • Bijan Abdollahi 2
1 PhD student in Educational Management, Kharazmi University
2 Kharazmi University faculty member
چکیده [English]

This study investigates the relationship between psychology empowerment and job satisfaction and mediating role of self-efficacy and self-regulation. Psychological empowerment, self-efficacy, self-regulation and job satisfaction questionnaires were executed on 310 experts of staff domain of KharazmiUniversity in 2013. This research used correlation method and the performance in questionnaires was done with full count method. The structural equation model contained one exogenous construct–psychological empowerment; and 3 endogenous constructs –self-efficacy, self-regulation and job satisfaction. The study demonstrated that psychological empowerment had significant and direct effect on self-efficacy (γ = 0/37), self-regulation (γ = 0/55), and job satisfaction (γ = 0/86); direct and significant effect of self-efficacy on self-regulation (β = 0/34) and on job satisfaction (β = 0/37); and indirect and significant effect of self-regulation on job satisfaction (β = -0/54). Results showed psychological empowerment that is self-determination, risk-taking, personal growth and high responsibility in decision-making has direct effect on self-efficacy i.e. people’s judgments of their capabilities to organize, execute courses of actions and also both of two constructs have direct effects on self-regulation and job satisfaction and success of organization subsequently; whereas self-regulation that is regular effort to obtain personal and organizational goals has indirect effect on job satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological Empowerment
  • Job Satisfaction
  • Self-Efficacy
  • Self-Regulation

مراجع

ابطحی، حسین؛ عابسی، سعید. (1386). توانمندسازی کارکنان. تهران. مؤسسه پژوهشات و آموزش مدیریت.
اصغری، آرزو؛ خداپناهی، محمدکریم و صالح صدق‌پور، بهرام (1387). رابطه توانمندسازی و خودکارآمدی با رضایت شغلی. مجله روان‌شناسی،12 (2)، 227-239.
بیرن­بائوم، رابرت. (1389). دانشگاه­ها چگونه کار می­کنند؟ سازمان علمی و رهبری آن از منظر سیبرنتیک (حمیدرضا آراسته، مترجم). تهران: موسسه پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی (نشر اصلی اثر، 1988).
حجازی، الهه؛ نقش، زهرا (1387). الگوی ساختاری رابطه ادراک از ساختار کلاس، اهداف پیشرفت، خودکارآمدی و خودنظم‌بخشی در درس ریاضی. تازه‌های علوم شناختی،10 (4)، 27-38.
حجازی، الهه؛ نقش، زهرا (1388). رابطه خودکارآمدی ریاضی، سودمندی ادراک­شده ریاضی و راهبردهای خودتنظیمی با پیشرفت ریاضی در دانش­آموزان: یک مقایسه جنسیتی. مطالعات زنان، 1 (2)، 84-102.
عبدالهی، بیژن (1383). طراحی الگوی توانمندسازی روان‌شناختی کارشناسان حوزه ستادی وزارت علوم، پژوهشات و فناوری. رساله دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی.
عبدالهی، بیژن (1384). توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان: ابعاد و اعتبارسنجی براساس مدل معادلات ساختاری. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی،36 (1 و 2)، 37-62.
عبدالهی، بیژن؛ رضاخانی، زهرا (1388). اثر عدالت سازمانی بر رضایت شغلی کارکنان در محیط‌های آموزشی: یک مطالعه موردی. فصلنامه تعلیم و تربیت. 25 (4)، 111-134.
کمالی‌زارج، محمود (1384). بررسی نقش کارآمدی معلم، منابع اطلاعات خودکارآمدی و ویژگی‌های شخصی در خودکارآمدی ریاضی و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان پایه سوم راهنمایی با هدف ارائه الگو. رساله دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی.
گل‌پرور، محسن؛ پاداش، فریبا؛ آتش‌پور، حمید (1388). نقش مؤلفه‌های سبک رهبری سرپرستان در توانمندی روانی کارکنان. یافته‌های نو در روان‌شناسی. 2 (8)، 47-65.
میرکمالی، محمد؛ ناستی‌زایی، ناصر (1389). بررسی رابطه توانمندسازی روان‌شناختی با رضایت شغلی در پرسنل پرستاری. فصلنامه دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه،8 (2)، 104-113.
میکائیلی‌منیع، فرزانه؛ عاشوری، مجتبی؛ حسنی، محمد (1391). آزمون الگوی شناختی-اجتماعی رضایت شغلی معلمان مقطع متوسطه شهر ارومیه. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 44، 7-32.
گریفین، ریکی؛ مورهد، گرگوری (1389). رفتار سازمانی. ترجمه مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده، تهران: مروارید (نشر اصلی اثر، 1995).
Armstrong, M. A. (2006). Handbook of human resource management practice, 10th Edition. Kogan Page Publishing.
Bandura, A. (1986). Self–efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman.
Bitmis, M. G., & Ergeneli, A. (2011). Contingency approach to strategic manage-ment: a test of the mediating effect of leader member exchange on the relationship between psychological empowerment and job satisfaction in 21st century workplace. Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol 24, 1143-1153.
 Boekaerts, M. (1999). Self-regulated learning: Where we are today. Internationaljournal of Educational Research, 31 (6), 445-457.
 Bouffard–Bouchard, T. (1990). Influence of self–efficacy on performance in acognitive task. Journal of Social Psychology, 130 (3), 353–363.
Boyt, T. E., Lusch, R. F., & Naylor, G. (2001). The role of professionalism indetermining job satisfaction in professional services. Journal of Service Research, 3 (4), 321.
Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Borgogni, L., & Steca, P. (2003). Efficacy beliefs asdeterminants of teachers’ job satisfaction. Journal  of  Educational  Psychology,  95
(4), 821–832.
Chen, G., Goddard, T., & Casper, W. J. (2004). Relating general and work-specificself evaluations and work-related control beliefs to an expanded job attitudescriterion. Applied Psychology: An International Review, 53, 349-370.
Chiang, C.F., & Hsieh, T. S. (2012). The impacts of perceived organizational supportand psychological empowerment on job performance: The mediating effects of
organizational citizenship behavior. International Journal of Hospitality Management, Vol 31, 180–190.
Cunningham, C. E., Woodward, C. A., Shannon, H. S., MacIntosh, J., Lendrum, B., Rosenbloom, D., & Brown, J. (2002). Readiness for organizational change: Alongitudinal study of workplace, psychological, and behavioral correlates. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75 (4), 377–392.
Demirtas, Z. (2010). Teachers’ job satisfaction levels. Procedia Social and BehavioralSciences,Vol 9: 1069–1073.
Duffy, R. D., & Lent, R. W. (2009). Test of a social cognitive model of worksatisfaction in teachers. Journal of Vocational Behavior, 75 (2), 212-223.
Gag, M., & Forest, J. (2008). The Study of Compensation Systems through the Lens of self–determination theory: Reconciling 35 years of debate. Canadian Psychology, 49 (3), 225.
Henson, R. K. (2001). Empowerment, self-efficacy and school climate. Teaching and Teacher Education, 17(3), 819-836.
Ho, C.  L. & Au, W.  T. (2006).  Teaching  Satisfaction  Scale:  Measuring  Job Satisfaction of Teachers. Educational and Psychological Measurement, 66 (1), 172-185.
Jakubowski, T. G., & Dembo, M. H. (2004). The relationship of self-efficacy, identity
style and stage of change on academic self-regulation. Journal of College Readingand Learning, 35 (1), 59.
Judge, T. A., Bono, J. E., Erez, A., & Locke, E. A. (2005). Core self evaluations and job and life satisfaction: The role of self concordance and goal attainment. Journal of Applied Psychology, 90 (2), 257-268.
Keith, N., & Frese, M.  (2005). Self-regulation in Error Management Training: Emotion Control and Metacognition as Mediators of Performance Effects. Journal of Applied Psychology, 90 (4), 677-691.
Larrabee, J. H., Wu, Y., Persily, C. A., Simoni, P.S., Johnston, P. A., & Marcischak, T.L. (2010). Influence of stress resiliency on RN job satisfaction and intent to stay. West J Nurs Res, 32 (1), 81-102.
Leach, M. P. (1998).  The effects of self-regulatory traning on salesperson job satisfaction and performance: Examining the role of self-regulation skills and self-efficacy. Dissertation  of  doctor  of  Philosophy  in  the  College  of  Business Administration of GeorgiaStateUniversity.
Lee, W. (1991). Empowering music teachers: A catalyst for change. Music Educators Journal, 78 (1), 36-39.
Nazari Ali Abadi, M., & Goudarzvand Chegini, M. (2013). Therelationship between employees  empowerment  with  job  satisfaction  in  Melli  Bank  of  Guilan  province.
Arabian Journal of Business and Management Review, 2 (12), 71–79.
Pajares, F., & Kranzler, J. (1995). Self–efficacy beliefs and general mental ability in mathematical  problem–solving.  Conremporary  educational  psychology,  20  (4), 426–443.
Pajares, F., Janson, M., & Usher, L. E. (2007). Sources of writing self-efficacy belifs of  elementary,  middle  and  high  school  students.  Reasearch in the teaching of English, 42 (1), 104.
Pintrich,  P.  R., & Degroot, E.  V. (1990). Motivational  and  self-regulated  learning
components of classroom academic performance. Journal of Educational Psychology, 82 (1), 33-40.
Pintrich, P. R., & Schunk, D. H. (2002). Motivation in education: Theory, research andapplication (2nd ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill Prentice Hall.
Quinn, R. E., & Spreitzer, G., M. (1997). The Road to Empowerment:  seven questions every leader should consider. Organizational Dynamic, 26 (2), 37-51.
Robbins, S. P. (1994). Management (4th Ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. Schaub, M., & Tokar, D. M. (2005). The role of personality and learning experiences in Social Cognitive Career Theory. Journal of  Vocational Behavior, 66 (2), 304-325.
Schunk, D. H. (2001). Self-regulation through goal setting. ERIC  Document Reproduction Service, 4(2), 1-8.
Schunk, D.H. (2005). Self-regulated Learning: The Educational Legacy of Paul R. Pintrich. Journal of Educational Psychologist, 40 (2), 85-94.
Sirota, D., Mischkind, L. A., & Meltzer, M. (2005). The EnthusiasticEmployee. warton school publishing, Available at:www.employeechallenge.com Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2011). Teacher job satisfaction and motivation to leave the teaching profession: Relations with school context, feeling of belonging, and emotional exhaustion. Teaching and Teacher Education, 27 (6), 1029-1038.
Smith, P. C., Kendall, L. M., & Hullin, C. L. (1969). The measurement of satisfaction in work and retirement. Chicago: Rand McNally.
Snipes, R. L., Oswald, S. L., LaTour, M. & Armenakis, A. A. (2005). The effects ofspecific job satisfaction facets on customer perceptions of service quality: anemployee-level analysis. Journal of Business Research, 58 (10), 1330–1339. Spreitzer, G. M. (1995). Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement and Validation. The Academy of Management Journal, 38 (5), 1442-1465.
Spreitzer, G. M. (1996). Social structural characteristics of psychological empowerment. Academy of management Journal, 39 (2), 483–504. Tan, D. C. M. (2009). The Relationship between the Perceived Threat from
Information Technology Outsourcing and Job Satisfaction of Information Technology Professionals. Journal of Outscoring and Organizational Information  Management, 29(1), 102-123.
Tan, D. C. (2009). The Relationship between the Perceived Threat from InformationTechnology Outsourcing and Job Satisfaction of Information Technology Professionals. idea, 28(38), 39.
Taylor, D. L., & Tashakkory, A. (1994). Predicting teachers’ sense of efficacy and job  satisfaction  using  school  climate  and  participatory  decision  making. Paperpresented at the Annual Meeting of the Southwest Educational Research Association, San Antonio, TX.
Thomas, K. W., & Velthous, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: AnInterpretive model of intrinsic task motivation. Academy of Management Journal, 15 (4), 666-681.
Tinsley, H. E. A., & Brown, S. D. (2000). Handbook of applied multivariate statistics and mathematical model in California. Academic Press.
Warr, P., & Inceoglu, I. (2012). Job Engagement, Job Satisfaction, and ContrastingAssociations with Person-Job Fit. Journal of Occupational Health Psychology, 17
(2), 129-138.
Wehmeyer, M., & Schwartz, M. (1997). Self-Determination and Positive AdultOutcomes: A Follow-Up Study of Youth with Mental Retardation or LearningDisabilities. Exceptional Children, 63 (2), 245- 255.
Weiss, H. M. (2002). Deconstructing job satisfaction: separating evaluations, beliefsand affective experiences. Human Resourse Management Review, 12 (2), 173-194.
Whetten, D. A., & Cameron, K. S. (1999). Developing Management Skills. NewYork, Addison – Wesley, Wheelan, 381-389.
Xiaofeng, S.T. & Jase, R. (2008). Teachers job satisfaction: Analysis of the Teacher Follow-up  Survey  in  the  United  States  for  2000–2001. Journal  of  Teaching  and
Teacher Education, 24 (5), 1173-1184.
Zellars,  K.  L.,  Perrewe,  P.  L.,  Rossi,  A.  M., Tepper, B.  J., & Ferris, G.  R. (2008).
Moderating effects of political skill, perceived control, and job-related self-efficacy on the relationship between negative affectivity and physiological strain. Journal of Organizational Behavior, 29 (5), 549–571.
Zimmerman, B. J., & Martinez-Pons, M. (1990). Student differencesin self-regulated learning: relating grade, sex, and giftedness to self-efficacy and strategy use. Journal of Educational Psychology, 82 (1), 51-59.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار